Δρ Νίκος Χριστοφορίδης, MD, MSc, FRCOG, Χειρουργός Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Επιστημονικός & Κλινικός Διευθυντής Embryolab, Συνιδρυτής Embryolab Academy

Μέρος της θεραπείας με εξωσωματική γονιμοποίηση αφορά στην παρατήρηση των ωαρίων και των εμβρύων στο μικροσκόπιο των εμβρυολόγων, ώστε να ελεγχθεί η γονιμοποίηση και να επιλεχθούν έμβρυα με τη μεγαλύτερη δυναμική, άρα και τη μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφυτευθούν κατά την εμβρυομεταφορά.

Τέτοιες παρατηρήσεις από το εργαστήριο έχουν βοηθήσει τα τελευταία χρόνια τους ερευνητές να μελετήσουν τη σχέση του τρόπου ζωής, των διατροφικών συνηθειών και της καθημερινότητας με τη γονιμότητα, και πιο συγκεκριμένα με την ποιότητα και την ποσότητα των ωαρίων, όπως και με την πιθανότητα εγκυμοσύνης μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση. Έτσι, τα στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί μέχρι σήμερα δείχνουν πως παράγοντες, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και ζάχαρης επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα. Γυναίκες που καπνίζουν συστηματικά έχουν δυσκολία να αντιδράσουν στην ορμονική θεραπεία, συχνά παράγοντας μικρότερους αριθμούς ωαρίων. Ταυτόχρονα, ο αριθμός των εμβρύων και η πιθανότητα εμφύτευσης μειώνεται δραστικά όσο αυξάνεται η έκθεση στις παραπάνω αρνητικές συνήθειες. Οι επιπτώσεις συχνά εκδηλώνονται και στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως φάνηκε από πρόσφατες μελέτες που διαπιστώνουν αυξημένη πιθανότητα πρόωρου τοκετού και αυξημένης κατανάλωσης αναψυκτικών που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης.

Τα τελευταία νέα από το μέτωπο των διατροφικών συνηθειών έρχονται από μία μελέτη που κατέγραψε πολλές και διαφορετικές διατροφικές συνήθειες γυναικών που κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση, σε σχέση με την μικροσκοπική εικόνα των ωαρίων τους στα εργαστήρια εμβρυολογίας. Τα ερωτηματολόγια που συλλέχθηκαν αφορούσαν μεταξύ άλλων την συχνότητα που καταναλώνουν οι γυναίκες αυτές φρούτα και λαχανικά, γαλακτοκομικά, κρέας, ζάχαρη, όπως και αν είναι καπνίστριες και σε τι βαθμό. Τέλος, ο βαθμός και η συχνότητα άσκησης καταγράφηκε επίσης για να μελετηθεί η σχέση της σωματικής δραστηριότητας με το αποτέλεσμα της θεραπείας. Τα αποτελέσματα της μελέτης επιβεβαιώνουν τη σημασία ενός υγιεινού τρόπου ζωής, καθώς γυναίκες καπνίστριες, που καταναλώνουν συστηματικά αλκοόλ, ή προσλαμβάνουν ζάχαρη και αναψυκτικά σε τακτική βάση παράγουν ωάρια χαμηλότερης ποιότητας με μικρότερη πιθανότητα εγκυμοσύνης μετά την εμβρυομεταφορά. Αντίθετα, η τακτική άσκηση, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών φάνηκε να σχετίζεται με καλύτερη εικόνα ωαρίων, εμβρύων και αυξημένη πιθανότητα εγκυμοσύνης, σε συμφωνία και με προηγούμενες μελέτες.

Συνολικά, τα μέχρι στιγμής ερευνητικά δεδομένα δείχνουν τη σημασία του τρόπου ζωής στην πιθανότητα επιτυχίας μετά την εξωσωματική γονιμοποίηση. Αναγνωρίζοντας αρνητικές συνήθειες και συμπεριφορές θα βοηθήσει τα ζευγάρια που κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση να ξεκινήσουν με καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, καθώς η ίδια η φύση της θεραπείας αυτής είναι πολυπαραγοντική και απαιτεί τη συμβολή πολλών και διαφορετικών παραγόντων. Το μικροσκόπιο δείχνει το δρόμο: ο τρόπος ζωής σας μετράει!