Χημικές ουσίες που μιμούνται ορμόνες-endocrine disruptors
Μια σειρά από ουσίες που ερχόμαστε σε επαφή καθημερινά μιμούνται ή παρεμβάλλονται στη δράση ορμονών, προκαλώντας διαταραχές γονιμότητας. Οι πιο γνωστές είναι η δισφαινόλη Α (BPA), οι φθαλικές ενώσεις και οι πολυβρωμιωμένοι διαιθυλαιθέρες (PBDEs). Το BPA και οι φθαλικές ενώσεις χρησιμοποιούνται κυρίως στην κατασκευή πλαστικών, στη βιομηχανική μεταποίηση τροφίμων, στα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, στις ταμειακές αποδείξεις, στα προϊοντα προσωπικής φροντίδας και στα καλλυντικά. Έχει αποδειχθεί ότι η ΒΡΑ και οι φθαλικές ενώσεις επηρεάζει στις γυναίκες την ποιότητα των ωαρίων και την εμφύτευση του εμβρύου, προκαλώντας αποβολές, ενώ στους άνδρες σχετίζονται με μειωμένη ποιότητα σπέρματος. Τα PBDE χρησιμοποιούνται ως επιβραδυντικά φλόγας σε επικαλυμμένα έπιπλα, υφάσματα, μοκέτες και κάποια ηλεκτρονικά. Τα PBDEs μπορούν επίσης να ανιχνευθούν σε λιπαρά ψάρια, πλούσια σε λιπίδια έλαια και στο μητρικό γάλα. Μια άλλη σημαντική έκθεση είναι η σκόνη που εισάγεται στο σπίτι από παπούτσια και εξωτερικά ενδύματα.
Συστήνεται η αποφυγή χρήσης πλαστικών δοχείων, ειδικά για την αναθέρμανση σε μικροκύματα. Προτιμήστε σκεύη από γυαλί ή ανοξείδωτο χάλυβα. Αποφύγετε να λαμβάνετε αποδείξεις ταμειακών μηχανών που εκτυπώνονται σε θερμικό χαρτί. Κατά τη διάρκεια των περιόδων προετοιμασίας, εγκυμοσύνης και γαλουχίας, αποφύγετε τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα και το εμφιαλωμένο νερό με τον αριθμό 7 που σφραγίζεται στο κάτω μέρος. Όταν ψωνίζετε προϊόντα προσωπικής φροντίδας, απορρυπαντικά πλυντηρίων ρούχων ή είδη καθαρισμού επιλέξτε αυτά με την ένδειξη ‘fragrance free’.Τα ζευγάρια πρέπει να ενθαρρύνονται να μαγειρεύουν στο σπίτι και να μειώνουν την ποσότητα ΄γρήγορου΄ φαγητού και επεξεργασμένων τροφίμων. Οι γυναίκες και οι άνδρες αναπαραγωγικής ηλικίας πρέπει να αποφεύγουν να αγοράζουν νέα έπιπλα, χαλιά ή κουρτίνες που περιέχουν PBDE κατά την πρόκληση σύλληψης ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνήθειες όπως η απομάκρυνση των παπουτσιών έξω από το σπίτι και το πλύσιμο των χεριών είναι αρκετά αποτελεσματικές για να αποφύγετε τη μόλυνση που προκαλείται από PBDE.
Συμβουλή
Προτιμήστε τα γυάλινα μπουκάλια ή σκεύη! Η αγορά βιολογικών προϊόντων, το μαγείρεμα στο σπίτι και η μείωση της επεξεργασμένης τροφής μπορούν να μειώσουν την έκθεσή μας στις βλαβερές ουσίες.
Ευφροσύνη Τσίρου, MD, MSc, RDN, Ιατρός-Διατροφολόγος