Λούσυ Θηβαίου, BSc, MSc, Biologist, Clinical Embryologist
Σε παγκόσμιο επίπεδο, 5,9 εκατομμύρια ιατρικά απόβλητα παράγονται ετησίως. Επιπλέον, η συνεισφορά του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης στο συνολικό αποτύπωμα άνθρακα είναι 4,4%, με σημαντικό ποσοστό αυτού να προέρχεται από τα εργαστήρια κλινικών IVF. Αν και ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης θεωρείται συχνά πιο «πράσινος» σε σύγκριση με άλλες βιομηχανίες, αυτός ο αριθμός προβλέπεται να τριπλασιαστεί έως το 2050, ενδεχομένως φτάνοντας τους 6 γιγατόνους ετησίως. Το κλίμα αλλάζει λόγω ανθρώπινης δραστηριότητας, κάτι που έχει επιπτώσεις κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και σε ψυχολογικό επίπεδο. Τα εργαστήρια IVF, που είναι ο πυρήνας των κλινικών IVF και λειτουργούν αδιάλειπτα, αυξάνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με διάφορους τρόπους, όπως:
- Υψηλοί όγκοι πλαστικών απορριμμάτων πλαστικά πιατάκια καλλιέργειας/αναλώσιμα – πλαστικά μίας χρήσης που είναι βαριά συσκευασμένα και αποστειρωμένα προϊόντα
- Υπερκατανάλωση νερού
- Σημαντικές ποσότητες κατανάλωσης ενέργειας από την αδιάλειπτη λειτουργία εξοπλισμού και εξαερισμού
- Έγγραφα/Αρχείο
- Χρήση αερίων LN2
- Transportation concerning lab fossil fuel dependent
Ένας κύκλος IVF σε μια ευρωπαϊκή κλινική παράγει έως και 1,7 κιλά απορριμμάτων, με σχεδόν το 95% αυτών να μην ανακυκλώνεται. Υπάρχει κρίσιμη ανάγκη για αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης για να μετριαστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των θεραπειών γονιμότητας. Αυτά είναι τα βασικά σημεία που αντικατοπτρίζουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ενίσχυση της βιωσιμότητας στα εργαστήρια IVF, εστιάζοντας στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενώ διατηρούνται οι υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.
🌱 Βασικά Σημεία Βιωσιμότητας Εργαστηρίου IVF:
- Αποτελεσματικότητα Ενέργειας: Εφαρμογή ενεργειακού εξοπλισμού και πρακτικών για τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στο εργαστήριο.
Πώς; LED, αυτοματοποιημένο σύστημα φωτισμού, σβήσιμο υπολογιστών
- Μείωση Αποβλήτων: Μείωση της χρήσης πλαστικών μίας χρήσης και εξερεύνηση εναλλακτικών για τη μείωση της παραγωγής απορριμμάτων.
Πώς; Χρήση βελτιστοποιημένων πρωτοκόλλων.
- Βελτιστοποιημένα Πρωτόκολλα: Προσαρμογή των εργαστηριακών πρωτοκόλλων για τη την μείωση της χρήσης πόρων κατά τις διαδικασίες IVF.
Πώς; Ελάχιστη χρήση φαρμάκων γονιμότητας για την παραγωγή ωαρίων/χρήση λιγότερων αναλώσιμων.
- Προγράμματα Ανακύκλωσης: Κατάλληλη διαχείριση υλικών που μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν, μειώνοντας έτσι τη συνεισφορά στα απόβλητα.
Πώς; Ανακύκλωση/Κάδοι.
- Εκπαίδευση Προσωπικού: Εκπαίδευση και ενημέρωση του προσωπικού σχετικά με πρακτικές βιωσιμότητας για την προώθηση «πράσινης» κουλτούρας και περιβαλλοντικής συνείδησης μέσα στο εργαστήριο
Πώς; Δημιουργία κουλτούρας βιωσιμότητας ως εργαστηριακή νοοτροπία.
- Συμμετοχή σε προγράμματα πιστοποίησης: My Green IVF Lab ή ISO 14001
- Βιώσιμη Προμήθεια: Οικολογικά προϊόντα όπου είναι δυνατόν
Πώς; Συνεργασία με εταιρείες που εφαρμόζουν «πράσινες» πολιτικές.
- Παρακολούθηση και Αξιολόγηση: Εντοπισμός τομέων προς βελτίωση στον τομέα βιωσιμότητας.
Πώς; Αξιολόγηση και παρακολούθηση εργαστηριακών πρακτικών για εντοπισμό «πράσινης» ενέργειας όπου χρειάζεται.
- Μείωση μεταφορών: Διαδικτυακά ραντεβού, ομαδοποίηση δειγμάτων.
Στην Ελλάδα, οι κλινικές IVF γίνονται ολοένα και πιο ευαισθητοποιημένες για τη σημασία βιώσιμων πρακτικών, εν μέρει λόγω του εξελισσόμενου ρυθμιστικού πλαισίου της χώρας. Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (NWMP) της Ελλάδας θέτει αυστηρούς στόχους για τη μείωση των αποβλήτων που καταλήγουν σε χωματερές, με στόχο μόλις το 10% του συνολικού όγκου αποβλήτων να οδηγείται σε χωματερές μέχρι το 2030, σημαντικά κάτω από τον τρέχοντα μέσο όρο της ΕΕ. Αυτή η αλλαγή ασκεί πίεση σε όλες τις ιατρικές μονάδες, συμπεριλαμβανομένων των κλινικών IVF, να υιοθετήσουν προγράμματα ανακύκλωσης. Επίσης, η οδηγία πλαισίου για τα Απόβλητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ανακύκλωση και την ανάκτηση, θέτοντας στόχο ανακύκλωσης 55% μέχρι το 2025 και 65% μέχρι το 2035. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη εταιρειών ανακύκλωσης αποβλήτων στην υγειονομική περίθαλψη, και οι κλινικές IVF μπορούν να ωφεληθούν συνεργαζόμενες με αυτές τις υπηρεσίες για τη βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων τους.
Με τις κατάλληλες καινοτομίες, οι κλινικές IVF μπορούν να μετατρέψουν τα ιατρικά απόβλητα σε καταλύτη αλλαγής, συνδυάζοντας το θαύμα της ζωής με την αποστολή προστασίας του πλανήτη. Για τις κλινικές IVF, η βιωσιμότητα δεν αφορά μόνο τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς—αφορά το να παραμείνουν μπροστά στις εξελίξεις σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο τοπίο υγειονομικής περίθαλψης! Οι ασθενείς είναι ολοένα και πιο ευαισθητοποιημένοι σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, και οι βιώσιμες πρακτικές θα μπορούσαν σύντομα να γίνουν καθοριστικός παράγοντας στην επιλογή κλινικής.τ
