PLANET BE
Εκστρατεία Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης του Κοινού για τις
Επιπτώσεις της Μόλυνσης του Περιβάλλοντος στη Γονιμότητα και
την Αναπαραγωγική Υγεία
Περιεχόμενα Ιστοσελίδας:
Καλώς ήρθατε στην εκστρατεία “Planet Be“, μια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης και δράσης της Embryolab Fertility Clinic για την προστασία του περιβάλλοντος και της αναπαραγωγικής μας υγείας.
Σήμερα, η σχέση μας με το περιβάλλον επηρεάζει βαθύτερα από ποτέ την ικανότητά μας να αποκτήσουμε και να διατηρήσουμε μία υγιή οικογένεια. Η ατμοσφαιρική ρύπανση, η επιβάρυνση του νερού που πίνουμε, η έκθεση μας σε πλαστικά και χημικά στην καθημερινή μας ζωή, συνδέονται όλο και περισσότερο με ορμονικές διαταραχές και προβλήματα υπογονιμότητας.
Στόχος της εκστρατείας ευαισθητοποίησης “Planet Be” είναι να ευαισθητοποιήσει τα άτομα αναπαραγωγικής ηλικίας για τους περιβαλλοντικούς ρύπους που συνδέονται με προβλήματα
υπογονιμότητας, τις πηγές προέλευσης, τους μηχανισμούς με τους οποίους επηρεάζουν το αναπαραγωγικό σύστημα, ενώ παράλληλα να προτείνει τρόπους περιορισμού της έκθεσης στους παράγοντες αυτούς και πιο ασφαλείς, εναλλακτικές επιλογές.
Η αλλαγή ξεκινά με την ενημέρωση και τη συνειδητή δράση από όλους μας.
Επιλέγοντας σοφά προστατεύουμε το σώμα μας και την αναπαραγωγική μας υγεία.
Δημιουργούμε το μέλλον μας.
Embryo Green Team
Τον Ιανουάριο του 2025, με αφορμή το σχεδιασμό της εκστρατείας ευαισθητοποίησης “Planet Be”, συστήθηκε η ομάδα δράσης “Embryo Green Team”, με στόχο την συλλογή και καταγραφή των επιστημονικών μελετών που αφορούν τις επιπτώσεις της περιβαλλοντικής ρύπανσης στην αναπαραγωγική μας υγεία.
Η “Embryo Green Team” μελέτησε σχολαστικά δημοσιεύσεις επιστημονικών εταιρειών, ερευνητικών ομάδων, όπως και τοποθετήσεις Ευρωπαϊκών και διεθνών Οργανισμών που επιβλέπουν το πεδίο της Περιβαλλοντικής Υγείας σε σχέση με την ανθρώπινη αναπαραγωγή.
Η ομάδα δράσης συνεχίζει να συλλέγει στοιχεία σημαντικά ως προς την ενημέρωση των ατόμων αναπαραγωγικής ηλικίας για τις επιπτώσεις της περιβαλλοντικής κρίσης, όπως και να αξιολογεί παρεμβάσεις, συμβουλές και εναλλακτικές στρατηγικές για τον περιορισμό της έκθεσης στους περιβαλλοντικούς ρύπους.
Το πρόβλημα της υπογονιμότητας
Η δυσκολία να αποκτήσει κανείς παιδί σήμερα είναι για πολλούς ένα συχνό και συναισθηματικά επώδυνο γεγονός. Η υπογονιμότητα αφορά έναν στους έξι ανθρώπους σήμερα και δεν κάνει διακρίσεις, ούτε κοινωνικές, ούτε οικονομικές, ούτε και γεωγραφικές.
Πολλοί και διαφορετικοί είναι οι λόγοι που ευθύνονται για το όλο και πιο συχνό πρόβλημα της υπογονιμότητας. Η αναβολή της απόφασης για έναρξη της οικογένειας μέχρι να έρθει μία πιο κατάλληλη στιγμή, ή το κατάλληλο άτομο, η σημασία του χρόνου και της ηλικίας, αλλά και ο τρόπος ζωής, η διατροφή μας, η έλλειψη άσκησης, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ.
Επίσης, ιατρικά θέματα που συνδυάζονται με προβλήματα υπογονιμότητας αποτελούν συχνά παράγοντες που καθυστερούν μία εγκυμοσύνη. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και οι διαταραχές στην ωορρηξία, η ενδομητρίωση, η παρουσία ινομυωμάτων, όπως και οι μικροβιακές λοιμώξεις είναι, μεταξύ άλλων, συχνοί παράγοντες υπογονιμότητας.
Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι ενδείξεις ότι η έκθεση μας σε χημικές ουσίες του καθημερινού μας περιβάλλοντος, από τον αέρα που αναπνέουμε, στο νερό που πίνουμε και τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, συνδυάζονται τόσο με ορμονικές διαταραχές, όσο και με φλεγμονές του αναπαραγωγικού μας συστήματος. Αιωρούμενα μικροσωματίδια, ορμονικοί διαταράκτες, βαρέα μέταλλα, όλες αυτές οι ουσίες μπορούν να διεισδύσουν στο ανθρώπινο σώμα και να προκαλέσουν προβλήματα στην ομαλή λειτουργία της ανθρώπινης αναπαραγωγής.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Η περιβαλλοντική ρύπανση αποτελεί μια αθόρυβη απειλή για την ανθρώπινη υγεία. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, το 94% του αστικού πληθυσμού των κρατών – μελών της Ε.Ε. εκτίθεται σε μικροσωματίδια πάνω από τα ασφαλή όρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ενώ η παραγωγή επιβλαβών χημικών ουσιών το 2023 έφτασε τα 167 εκατομμύρια τόνους – ένα ανησυχητικό στοιχείο που υπογραμμίζει τη μεγάλη έκθεση του πληθυσμού σε τοξικές ουσίες. Την ίδια στιγμή, η ηχορύπανση επηρεάζει καθημερινά πάνω από 10 εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες, αποδεικνύοντας την σταθερή μας έκθεση σε ένα μεγάλο εύρος περιβαλλοντικών ρύπων.
Οι επιπτώσεις αυτής της κατάστασης είναι σοβαρές και μετρήσιμες. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, η περιβαλλοντική ρύπανση ευθύνεται σήμερα για πάνω από το 10% των πρόωρων θανάτων στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ πάνω από 18% των θανάτων από καρδιαγγειακές παθήσεις σχετίζεται με την έκθεση σε περιβαλλοντικούς ρύπους. Επίσης, περισσότερο από το 10% των περιπτώσεων καρκίνου που σημειώνονται στην Ευρώπη αποδίδεται στην έκθεση σε περιβαλλοντικούς ρύπους, όπως η ατμοσφαιρική μόλυνση, τα καρκινογόνα χημικά και το παθητικό κάπνισμα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες αναδεικνύουν την άμεση ανάγκη για ενημέρωση και δράση ώστε να προστατεύσουμε την υγεία μας από τις επιπτώσεις της ρύπανσης.
Οι πηγές των περιβαλλοντικών ρύπων είναι ποικίλες και επηρεάζουν κάθε πτυχή της ζωής μας. Από την ατμοσφαιρική ρύπανση με αιωρούμενα μικροσωματίδια και χημικά αέρια, μέχρι τη μόλυνση των υδάτων και του εδάφους με βαρέα μέταλλα, φυτοφάρμακα και μικροπλαστικά, η έκθεσή μας σε επικίνδυνες ουσίες είναι διαρκής.
Επιπλέον, τα χημικά που περιέχονται σε καθημερινά προϊόντα, όπως η δισφαινόλη Α (BPA), οι φθαλικές ενώσεις και οι υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), συμβάλλουν στην επιβάρυνση της λειτουργίας του οργανισμού μας, απορρυθμίζοντας το ενδοκρινικό μας σύστημα. Τέλος, η έκθεση σε αυξημένες θερμοκρασίες και το θερμικό στρες, ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, όπως και η έκθεση σε αυξημένα επίπεδα, επίσης επιβαρύνουν την υγεία, επισημαίνοντας πόσο πολύπλευρη είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε και πόσο σημαντικό είναι να λαμβάνουμε μέτρα προστασίας.
Οι περιβαλλοντικοί ρύποι και μολυντές προέρχονται από ένα μεγάλο εύρος ανθρώπινων δραστηριοτήτων, αλλά και φυσικών φαινομένων, ενώ ο χαρακτηρισμός και η προέλευσή τους είναι κρίσιμες για την κατανόηση και την αντιμετώπισή τους.
Οι κύριες πηγές των ρύπων περιλαμβάνουν:
1) Βιομηχανικά απόβλητα: Υγρά και στερεά απόβλητα, καθώς και ρυπογόνα αέρια που προέρχονται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
2) Καύση υδρογονανθράκων: Η καύση ορυκτών καυσίμων για παραγωγή ενέργειας, θέρμανση και κίνηση οχημάτων εκπέμπει καυσαέρια και μικροσωματίδια.
3) Εξορυκτική δραστηριότητα: Η εξόρυξη ορυκτών πόρων απελευθερώνει βαρέα μέταλλα και σκόνη στο περιβάλλον.
4) Γεωργικές δραστηριότητες: Η χρήση λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και η διαχείριση αποβλήτων μπορεί να περιέχει βαρέα μέταλλα και επιβλαβή χημικά.
5) Παραγωγή χημικών και πλαστικών: Τα προϊόντα που δεν βιοδιασπώνται, όπως τα πλαστικά και οι ορμονικοί διαταράκτες που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία και τη χρηστικότητα
καθημερινών.
6) Προϊόντα προσωπικής φροντίδας και καθημερινής χρήσης: Περιέχουν χημικά και μικροπλαστικά που μπορούν να διεισδύσουν στο ανθρώπινο σώμα.
7) Ρούχα και μικροίνες: Τα συνθετικά υφάσματα απελευθερώνουν μικροπλαστικά που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα και μπορούν να καταλήξουν στα συστήματα ύδρευσης.
8) Φθορά ελαστικών αυτοκινήτων: Η μηχανική φθορά από την συνεχή χρήση απελευθερώνει μικροπλαστικά και άλλους ρύπους.
9) Φυσικές καταστροφές: Πυρκαγιές και άλλα φυσικά φαινόμενα απελευθερώνουν σκόνες, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα ρυπογόνα στοιχεία.
10) Θόρυβος και θερμοκρασιακές αλλαγές: Ο αστικός θόρυβος και η υπερθέρμανση του πλανήτη από τις ανθρώπινες δραστηριότητες επιβαρύνουν καθημερινά το σώμα μας αυξάνοντας
τα επίπεδα στρες και διαταράσσοντας την ορμονική λειτουργία του.
Ειδικά για την αναπαραγωγική υγεία, έχουν αναγνωριστεί ως επιβαρυντικοί παράγοντες:
• Αιωρούμενα μικροσωματίδια (PM2.5 και PM10): Προέρχονται από καύση υδρογονανθράκων, πυρκαγιές, καπνό, και σκόνη.
• Αέριοι ρύποι: Όπως το NO2 και το SO2 από καύση ορυκτών καυσίμων, το όζον από φωτοχημική αντίδραση, το CO και διάφορα VOCs (π.χ. βαφές, διαλύτες, αποσμητικά).
• Μικροπλαστικά και νανοπλαστικά: Από πλαστικά προϊόντα, μπουκάλια, συσκευασίες, συνθετικά ρούχα και οικοδομικά υλικά.
• Βαρέα μέταλλα: Μόλυβδος, υδράργυρος, κάδμιο, και αρσενικό, που προέρχονται από βιομηχανικές εκπομπές και καύση ορυκτών καυσίμων, από το κάπνισμα, αλλά και από χρήση παλαιών
συστημάτων ύδρευσης, ή βαφών.
• Φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα: Χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και μπορούν να εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό, είτε μέσω της αναπνοής, είτε μέσω της
κατανάλωσης προϊόντων που επιβαρύνθηκαν από τη χρήση τους.
• Θερμότητα και θόρυβος: Η αυξημένη θερμοκρασία και η ηχορύπανση επιδεινώνουν την κατάσταση της περιβαλλοντικής υγείας και της αναπαραγωγής.
Με ποιους μηχανισμούς επηρεάζουν τη γονιμότητα οι περιβαλλοντικοί ρύποι
Οι περιβαλλοντικοί ρύποι επηρεάζουν με διάφορους τρόπους την αναπαραγωγική μας υγεία. Αρχικά, αυξάνοντας το οξειδωτικό στρες των κυττάρων μας, ξεπερνώντας δηλαδή τα όρια διαχείρισης του οργανισμού μας και του ανοσολογικού μας συστήματος σχετικά με την απομάκρυνση επιβλαβών ουσιών, προκαλώντας χρόνιες φλεγμονές και δυσλειτουργίες.
Δεύτερον, λειτουργώντας ως ορμονικοί διαταράκτες, μπερδεύοντας δηλαδή και παραπλανώντας το ορμονικό μας σύστημα, δρώντας άλλες φορές σαν να μιμούνται τις ορμόνες του σώματος μας,
πολλαπλασιάζοντας την ορμονική δράση, ενώ άλλες φορές δρώντας ανταγωνιστικά σε σχέση με τις ορμόνες μας, προκαλώντας ένα χαοτικό αποτέλεσμα και μία δυσλειτουργία στην ορμονική ισορροπία του οργανισμού μας.
Τέλος, δρουν και επιγενετικά, επηρεάζουν δηλαδή την έκφραση του γενετικού υλικού μας, ενεργοποιώντας κάποια γονίδια και απενεργοποιώντας κάποια άλλα, με αποτέλεσμα την απώλεια της
φυσιολογικής λειτουργίας των οργάνων του σώματος μας.
Τα δεδομένα που διαθέτουμε σχετικά με την βλαπτική επίδραση των περιβαλλοντικών ρύπων στην αναπαραγωγική υγεία προέρχονται κυρίως από επιδημιολογικές, αλλά και τοξικολογικές μελέτες. Με βάση τα δεδομένα αυτά ή έκθεση στους περιβαλλοντικούς ρύπους συνδυάζεται με:
• Διαταραχές στην έναρξη της εφηβείας,
• Ορμονικές διαταραχές στην περίοδο της γυναίκας και αρνητικές επιπτώσεις στην ωορρηξία
• Αυξημένη συχνότητα συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών
• Αυξημένη συχνότητα ενδομητρίωσης,
• Ταχύτερη απώλεια ωοθηκικών αποθεμάτων και πρόωρης εμμηνόπαυσης
• Χαμηλότερης ποιότητας ωάρια
• Χαμηλότερης ποιότητας σπερματοζωάρια
• Υπογονιμότητα
• Αυξημένη πιθανότητα αποβολής,
• Αυξημένη πιθανότητα πρόωρου τοκετού,
• Αυξημένη πιθανότητα γέννησης με μικρό βάρος στο νεογνό
• Ορμονικές διαταραχές στη σπερματογένεση
• Ολιγοσπερμία
• Αυξημένος κατακερματισμός DNA σπέρματος και ανδρική υπογονιμότητα
• Συγγενείς ανωμαλίες του ανδρικού γεννητικού συστήματος (κρυψορχία, υποσπαδίας),
• Καρκίνος όρχεων
• Χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην εξωσωματική γονιμοποίηση
Δράσεις της Eυρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο διασφάλισης της Περιβαλλοντικής Υγείας
• Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία
• Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι μια ολοκληρωμένη πολιτική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050. Αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική υποβάθμιση με την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Τα βασικά στοιχεία της Πράσινης Συμφωνίας περιλαμβάνουν:
• Δράση για το κλίμα: Δέσμευση για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
• Βιοποικιλότητα: Πρωτοβουλίες για την προστασία και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, των οικοσυστημάτων και των φυσικών ενδιαιτημάτων.
• Βιώσιμη γεωργία: Προώθηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών και μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής τροφίμων.
• Πράσινη ενεργειακή μετάβαση: Στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.
• Κυκλική οικονομία: Ενθάρρυνση της αποδοτικότητας των πόρων, της μείωσης των αποβλήτων και του βιώσιμου σχεδιασμού προϊόντων για την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων.
• Μείωση της ρύπανσης: Προσπάθειες για τη μείωση της ρύπανσης του αέρα, του νερού και του εδάφους και την εξασφάλιση καθαρότερου και υγιέστερου περιβάλλοντος για τους πολίτες.
• Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία επιδιώκει να εξισορροπήσει την οικονομική ανάπτυξη με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, προωθώντας την καινοτομία και δημιουργώντας ευκαιρίες απασχόλησης σε πράσινους τομείς, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας.
• Σχέδιο Δράσης Μηδενικής Μόλυνσης
Στις 12 Μαΐου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο δράσης της ΕΕ: «Προς μηδενική ρύπανση του αέρα, του νερού και του εδάφους» – ένα βασικό παραδοτέο της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση αποτελεί συστατικό στοιχείο της ευρύτερης πρωτοβουλίας «Πορεία προς έναν υγιή πλανήτη για όλους», με στόχο την επίτευξη σημαντικής μείωσης της ρύπανσης στον αέρα, το νερό και το έδαφος εντός της ΕΕ έως το 2030. Το σχέδιο υπογραμμίζει τη σημασία της προστασίας 1. των οικοσυστημάτων και 2. της δημόσιας υγείας μέσω: 1. τον μετριασμό των επιπέδων ρύπανσης και 2. την προώθηση βιώσιμων πρακτικών.
Τα βασικά στοιχεία περιλαμβάνουν:
1. Στόχοι και δράσεις: Καθορίζει συγκεκριμένους στόχους για τη μείωση της ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένων ρυθμιστικών μέτρων, πρωτοβουλιών για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και των υδάτων και προσπαθειών για την αποκατάσταση μολυσμένων χώρων. Οι στόχοι αυτοί περιλαμβάνουν:
• βελτίωση της ποιότητας του αέρα για τη μείωση του αριθμού των πρόωρων θανάτων που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση κατά 55%,
• βελτίωση της ποιότητας των υδάτων με τη μείωση των αποβλήτων, των πλαστικών απορριμμάτων στη θάλασσα (κατά 50%) και των μικροπλαστικών που απελευθερώνονται στο περιβάλλον (κατά 30%),
• βελτίωση της ποιότητας του εδάφους με τη μείωση των απωλειών θρεπτικών συστατικών και της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων κατά 50%,
• μείωση κατά 25% των οικοσυστημάτων της ΕΕ όπου η ατμοσφαιρική ρύπανση απειλεί τη βιοποικιλότητα,
• μείωση κατά 30% του ποσοστού των ατόμων που ενοχλούνται χρόνια από το θόρυβο των μεταφορών, και 1. σημαντική μείωση της παραγωγής αποβλήτων και κατά 50% των υπολειμματικών αστικών αποβλήτων.
2. Διατομεακή προσέγγιση: Ενθαρρύνει μια ολιστική προσέγγιση σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, της γεωργίας και της βιομηχανίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι λύσεις αντιμετωπίζουν συνεργατικά πολλαπλές πηγές ρύπανσης.
3. Δέσμευση των ενδιαφερομένων μερών: Επισημαίνει τη σημασία της συμμετοχής όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών αρχών, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών, στην εφαρμογή των στρατηγικών μείωσης της ρύπανσης.
4. Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων: Εισάγει μηχανισμούς για την παρακολούθηση των επιπέδων ρύπανσης και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο, ώστε να διασφαλίζεται η λογοδοσία και η διαφάνεια για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.
5. Υποστήριξη της καινοτομίας: Προωθεί την έρευνα και την καινοτομία ως κρίσιμα στοιχεία για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και μεθόδων για τη μείωση της ρύπανσης και την ενίσχυση της βιωσιμότητας.
• REACH κανονισμός αξιολόγησης χημικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Το ακρωνύμιο REACH σημαίνει «Καταχώρηση, αξιολόγηση, αδειοδότηση και περιορισμός των χημικών προϊόντων»
Πρόκειται για έναν κανονισμό που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να διασφαλίσει ότι τα χημικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία και στα καταναλωτικά προϊόντα είναι ασφαλή για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Ακολουθεί μια απλή ανάλυση των βασικών συστατικών του:
Καταχώριση: Οι εταιρείες πρέπει να παρέχουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις χημικές ουσίες που παράγουν ή εισάγουν, συμπεριλαμβανομένων των ιδιοτήτων και των χρήσεών τους.
Αξιολόγηση: Οι αρχές αξιολογούν τις πληροφορίες που υποβάλλονται για να εντοπίσουν τυχόν πιθανούς κινδύνους που μπορεί να ενέχουν τα χημικά προϊόντα.
Έγκριση: Ορισμένες χημικές ουσίες που θεωρούνται πολύ επικίνδυνες μπορεί να απαιτούν ειδική άδεια πριν από τη χρήση τους.
Περιορισμός: Ορισμένες ουσίες μπορούν να απαγορευτούν πλήρως ή να περιοριστούν, εάν ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για την υγεία ή το περιβάλλον.
Σχέση με την περιβαλλοντική υγεία: Ο κανονισμός REACH συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος διασφαλίζοντας ότι οι δυνητικά επιβλαβείς χημικές ουσίες διαχειρίζονται σωστά.
Με την αξιολόγηση και τον έλεγχο των ουσιών, στοχεύει στη μείωση της ρύπανσης, την προστασία της βιοποικιλότητας και τη διαφύλαξη της ποιότητας των υδάτων και του εδάφους, συμβάλλοντας τελικά στη συνολική δημόσια υγεία και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Τι μέτρα μπορούμε να υιοθετήσουμε για να περιορίσουμε την έκθεση μας στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στα χημικά του περιβάλλοντος χώρου:
•Πλένουμε τα χέρια μας μετά το χειρισμό ηλεκτρονικών συσκευών (π.χ. κινητά τηλέφωνα, φορητοί υπολογιστές), πριν από το μαγείρεμα ή το φαγητό.
• Φιλτράρουμε τις πηγές πόσιμου νερού (μικροπλαστικά, βαρέα μέταλλα)
• Περιορίζουμε τη χρήση πλαστικών συσκευασιών και δοχείων για φαγητό και ροφήματα
• Αντικαθιστούμε τα πλαστικά σκεύη με ξύλινα ή ανοξείδωτα μαχαιροπήρουνα και μαγειρικά σκεύη
• Δεν τοποθετούμε τρόφιμα και ποτά σε πλαστικά δοχεία σε φούρνο μικροκυμάτων,
• Χρησιμοποιούμε γυάλινα δοχεία αποθήκευσης
• Αποφεύγουμε πλαστικά σχολικά είδη (π.χ. πλαστικούς χάρακες και πλαστικά τετράδια)
• Αναζητούμε εναλλακτικές λύσεις από ξύλο ή μέταλλο για τα σχολικά είδη
• Χρησιμοποιούμε σκεύη από ανοξείδωτο ατσάλι ή κεραμικά, αντί για αντικολλητικά τηγάνια
• Πλένουμε τα λαχανικά και φρούτα σχολαστικά και τα καθαρίζουμε
• Προτιμούμε εποχιακά φρούτα και λαχανικά
• Καταναλώνουμε λιγότερα λίπη κρέατος και γαλακτοκομικών (άθροιση μικροπλαστικών)
• Προσοχή στη διατροφή με ψάρια βαθέων υδάτων και οστρακοειδών (βαρέα μέταλλα, μικροπλαστικά)
• Προτιμούμε περισσότερο δικό μας μαγειρεμένο φαγητό, λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα (μικροπλαστικά)
• Αποφεύγουμε τα κονσερβοποιημένα προϊόντα (BPA), ή πλένουμε τις κονσέρβες προσεκτικά (σκόνη – μικροπλαστικά)
• Ανακατεύουμε τα λαχανικά μας – τρώμε λαχανικά όλων των χρωμάτων
• Καταναλώνουμε τσάι από εκχύλισμα φύλλων, αποφεύγουμε τα φακελάκια τσαγιού (μικροπλαστικά)
• Δεν καπνίζουμε, δεν ατμίζουμε
• Ελαχιστοποιούμε την έκθεση στη σκόνη: χρησιμοποιούμε ηλεκτρική σκούπα αντί του σκουπίσματος (μικροπλαστικά)
• Ελέγχουμε τις ετικέτες των προϊόντων και αναζητούμε προϊόντα χωρίς φαινόλη ή paraben (χωρίς BPA, BPF, BPS, BPB, BP-3, TCS, TCC και 4-NP)
• Ελέγχουμε τις ετικέτες των προϊόντων και αναζητούμε προϊόντα χωρίς φθαλικούς εστέρες (χωρίς DBP, DEHP, DINP, DEP, DMP, BBP, DNOP και DIDP)
• Περιορίζουμε τη χρήση κολόνιας και άλλων αρωματικών ουσιών (αρωματικά κεριά, αποσμητικά χώρου, αρωματικά σχολικά είδη)
• Αντικαθιστούμε τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας και τα καλλυντικά με ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις που δεν περιέχουν φθαλικές ενώσεις, ή φαινόλες
• Αποφεύγουμε τα χημικά φίλτρα υπεριώδους ακτινοβολίας στις καθημερινές ενυδατικές κρέμες και χρησιμοποιούμε αντηλιακά με βάση τα ορυκτά
• Ρούχα: αποφεύγουμε τις αδιάβροχες επιστρώσεις, τα προϊόντα ανθεκτικά σε λεκέδες, τα ρούχα με επίστρωση SPF (αντηλιακά χημικά) και τα ρούχα που δεν τσαλακώνονται
• Αποφεύγουμε το υπερβολικό πλύσιμο των ρούχων (μικροίνες/μικροπλαστικά)
• Διατηρούμε τη σωστή πίεση των ελαστικών στο αυτοκίνητο μας.
Ατμόσφαιρα:
• Μειώστε την έκθεση σε εξωτερικούς χώρους όταν η συγκέντρωση των μικροσωματιδίων είναι αυξημένη και αποφύγετε την άσκηση σε εξωτερικούς χώρους σε αντίστοιχες συνθήκες
• Χρησιμοποιείτε καθαριστές αέρα (μικροπλαστικά, μικροσωματίδια)
• Δημιουργήστε ένα υγιές περιβάλλον. Σκεφτείτε τα προϊόντα που χρησιμοποιείτε, συμπεριλαμβανομένης της λακ, των χρωμάτων και των καθαριστικών, και προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε φυσικά προϊόντα χωρίς χημικά. Κρατήστε τον απορροφητήρα αναμμένο όταν μαγειρεύετε
• Χρησιμοποιήστε μάσκες N95 όταν κυκλοφορείτε και η ατμόσφαιρα είναι επιβαρυμένη
Βαρέα Μέταλλα
• Ακόμη και φαινομενικά υγιεινά τρόφιμα μπορεί να είναι κοινοί φορείς βαρέων μετάλλων – σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων που παραμένουν στα φρούτα και τα λαχανικά
• Ορισμένα φυτά είναι πιο επιρρεπή στην απορρόφηση τοξικών βαρέων μετάλλων
• Αποφυγή ψαριών με υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο, π.χ. ξιφίας, σκουμπρί, τόνος.
• Τι να τρώμε αντ’ αυτού: Αν τρώτε ψάρια, επιλέξτε ψάρια και θαλασσινά με χαμηλότερο ποσοστό υδραργύρου, όπως, σαρδέλες, σκουμπρί, γαύρος, μπακαλιάρος, γλώσσα, γαρίδες.
• Ανακατεύουμε τη διατροφή μας – τρώμε αντ’ αυτού λαχανικά όλων των χρωμάτων (ουράνιο τόξο)
• Τρώμε σοκολάτα με μέτρο.
• Πίνουμε καφέ με μέτρο
• Πλένουμε συχνά τα χέρια μας.
• Σταματούμε το κάπνισμα και αποφεύγουμε να βρισκόμαστε κοντά σε καπνό.
• Εάν εργάζεστε σε χώρο όπου χρησιμοποιούνται βαρέα μέταλλα, βεβαιωθείτε ότι ο εργοδότης σας παρέχει εξοπλισμό ατομικής προστασίας
• Βγάζουμε πάντα τα ρούχα εργασίας και κάνουμε ντους πριν επιστρέψουμε στο σπίτι
• Ελέγχουμε το σπίτι μας πριν από το 1978 για μολύβδινη βαφή σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.
• Καταναλώνουμε τροφές που μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των βαρέων μετάλλων
• Τροφές πλούσιες σε θείο
• Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C
• Φρούτα και λαχανικά πλούσια σε πηκτίνη
• Τρόφιμα που περιέχουν αμινοξέα
• Τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο
Φυτοφάρμακα
• Πλένουμε όλα τα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θα ξεφλουδιστούν, σε κρύο τρεχούμενο νερό για 15 έως 20 δευτερόλεπτα.
• Βεβαιωνόμαστε ότι το κάνουμε πριν κόψουμε το φρούτο ή το λαχανικό, ώστε να μην μεταφέρουμε βακτήρια ή φυτοφάρμακα από την επιφάνεια στη σάρκα.
• Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε μια βούρτσα λαχανικών ή να τρίψουμε τα προϊόντα με τα χέρια μας, αν έχουν πιο σκληρή επιδερμίδα.
