Αλεξία Χατζηπαρασίδου, MSc. PMI-RMP, Sr. Σύμβουλος Κλινικής Εμβρυολογίας, Συνιδρύτρια Embryolab Fertility Clinic, Συνιδρύτρια και Διευθύντρια της Embryolab Academy
Η Αλεξία Χατζηπαρασίδου, μιλάει στον σύγχρονο άνδρα για τη γονιμότητά του, ένα θέμα ταμπού ακόμη και σήμερα! Αποστολή της είναι η έγκυρη ενημέρωση και καθοδήγηση για θέματα γονιμότητας, την οποία παρέχει απλόχερα τα τελευταία 33 χρόνια σε γυναίκες και άνδρες.
Θυμάμαι ακόμη, τα πρώτα χρόνια της πορείας μου στονχώρο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όταν η εξέταση σπέρματος ήταν συνήθως η τελευταία που ο γυναικολόγος ζητούσε και αφού είχε προηγηθεί εκτενής έλεγχος στη σύζυγο! Τόσο βαθιά εμπεδωμένη ήταν η πεποίθηση ότι η υπογονιμότητα είναι «γυναικεία υπόθεση». Μόλις τα τελευταία χρόνια, η επιστήμη αναγνώρισε τον καθοριστικό ρόλο του ανδρικού παράγοντα στην επίτευξη μιας υγιούς κύησης. Σήμερα, οι νέες πρακτικές, δίνουν προτεραιότητα στη διερεύνηση της γονιμότητας του συντρόφου, παράλληλα με την εξέλιξη νέων διαγνωστικών εργαλείων που επιτρέπουν την σωστότερη και πιο προσωποποιημένη αντιμετώπιση του άνδρα που επιθυμεί να αποκτήσει παιδί.
Ανδρική γονιμότητα: θέμα ταμπού για τον άνδρα
Καθώς η επιστήμη εξελίσσεται και ολοένα και περισσότερο εστιάζει στον άνδρα, ο ίδιος ο άνδρας παραμένει διστακτικός σε ό,τι αφορά τη γονιμότητά του. Παραδοσιακά, η γονιμότητα του άνδρα αποτελούσε θέμα ταμπού και ήταν στενά συνυφασμένη με τη σεξουαλικότητα και τον ανδρισμό του. Πολύ λίγοι άνδρες ήταν πρόθυμοι να μιλήσουν ανοιχτά για τα θέματα γονιμότητας που τους απασχολούσαν. Τα τελευταία χρόνια, με τη συνδρομή της επιστήμης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, το φαινόμενο αυτό σταδιακά περιορίζεται.
Ανδρική Γονιμότητα: Θέμα ταμπού και για την κοινωνία;
Πολύς λόγος γίνεται επίσης για την υπογεννητικότητα και το τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Παρόλο που αναζητούνται λύσεις για την αποκατάσταση της πληθυσμιακής ισορροπίας, υπάρχει παντελής απουσία εκπαιδευτικών προγραμμάτων των νέων στα σχολεία, για την ενημέρωσή και ευαισθητοποίηση τους σχετικά με την προστασία της αναπαραγωγικής τους υγείας.
Οι νέοι σήμερα ενημερώνονται για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία από το διαδίκτυο ή από φίλους, με κίνδυνο να πάρουν λανθασμένες αποφάσεις για τη γονιμότητά τους.
Είναι ευθύνη της πολιτείας και του κράτους να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των νέων. Ίσως αυτό να είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος που πλήττει τη χώρα μας.
Οικολογική συνείδηση και αναπαραγωγική υγεία
Η ρύπανση του αέρα, τα βαρέα μέταλλα στο νερό, οι ενδοκρινικοί διαταράκτες στα πλαστικά και τα φυτοφάρμακα έχουν αποδειχθεί ότι επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα του σπέρματος αλλά και τη δυνατότητα επίτευξης υγιούς κύησης. Η υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών και η ενημέρωση για τους κινδύνους που συνδέονται με τη ρύπανση μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της αναπαραγωγικής υγείας των μελλοντικών γενεών.
Επιβλαβείς παράγοντες για τη γονιμότητα
Η χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων ή θεραπευτικών σχημάτων για την αντιμετώπιση ασθενειών όπως αυτοάνοσα νοσήματα, καρκίνος, νευρολογικές παθήσεις κ.α. μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην ποιότητα του σπέρματος. Επιπλέον, η αυξανόμενη χρήση αναβολικών από αθλητές δημιουργεί μια άλλη ανησυχητική πραγματικότητα για το αναπαραγωγικό μέλλον αυτών των ανδρών. Η χρήση αναβολικών και παραγώγων ανδρογόνων είναι γνωστό ότι μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη γονιμότητα, τη σεξουαλικότητα, αλλά και τη γενικότερη υγεία του άνδρα. Η χρόνια χρήση αυτών των ουσιών μπορεί να οδηγήσει σε ατροφία των όρχεων, μειωμένη παραγωγή σπέρματος και υπογονιμότητα.
Είναι, ζωτικής σημασίας να υπάρξει σωστή πληροφόρηση και παρακίνηση των νέων ωστε αυτοί να γνωρίζουν τους κινδύνους που συνδέονται με τη χρήση τέτοιων σκευασμάτων. Η πρόληψη και η λήψη υπεύθυνων αποφάσεων είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της αναπαραγωγικής τους υγεία.
Πρόληψη και προληπτικός ιατρικός έλεγχος
Εδώ και χρόνια οι γυναίκες με συνέπεια προγραμματίζουν τον ετήσιο γυναικολογικό τους έλεγχο με αποτέλεσμα να είναι σε θέση να προλαμβάνουν πολλές καταστάσεις απειλητικές για την γονιμότητά τους. Η ανάλογη καλή πρακτική δεν παρατηρείτε προς το παρόν στους άνδρες όπου η συχνότητα επισκέψεων σε ουρολόγους και ανδρολόγους για προληπτικούς λόγους παραμένει ακόμη πολύ χαμηλή… Όμως αυτή η έλλειψη πρόληψης στερεί ευκαιρίες έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας.
Πρόληψη και κρυοσυντήρηση σπέρματος
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που συχνά παραβλέπεται είναι η πρόληψη μέσω της κρυοσυντήρησης σπέρματος. Οι άνδρες που εκτίθενται σε απειλητικούς για τη γονιμότητά τους παράγοντες, όπως χημειοθεραπείες, ακτινοβολίες, φαρμακευτικά σκευάσματα ή ακόμα και κίνδυνοι λόγω επαγγελματικής έκθεσης, μπορούν να προνοήσουν μέσω της κρυοσυντήρησης. Με αυτόν τον τρόπο, διαφυλάττουν την γονιμότητά τους και έχουν την επιλογή απόκτησης παιδιών στο μέλλον.
Ηλικία και γονιμότητα για τον άνδρα
Τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα καταρρίπτουν τον μύθο που ήθελε τον άνδρα γόνιμο μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Η ηλικία του άνδρα φαίνεται να επηρεάζει τόσο την ποιότητα όσο και την υγεία του σπέρματος. Άνδρες σε ηλικία μεγαλύτερη των 40 χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επιτύχουν σύλληψη, ενώ οι πιθανότητες αποβολών είναι αυξημένες. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις ότι η προχωρημένη ηλικία του πατέρα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού και άλλων νευροαναπτυξιακών διαταραχών στα παιδιά.
Ήρθε ο καιρός να σπάσει η σιωπή
Ήρθε ο καιρός να αναγνωρίσουμε ότι η ανδρική υπογονιμότητα εξελίσσεται σταθερά σε παγκόσμια μάστιγα και επηρεάζει εκατομμύρια ανδρών! Πολλές διαταραχές γονιμότητας είναι δευτεροπαθείς και προκύπτουν από τον τρόπο ζωής ή την έκθεση σε παράγοντες τοξικούς για τη γονιμότητα. Την ίδια στιγμή οι περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες αντιμετωπίζουν ένα πρωτοφανές δημογραφικό πρόβλημα και ψάχνουν λύσεις…
Λύσεις που θα προκύψουν μόνο μέσα από συνέργειες της πολιτείας, των κρατικών φορέων και της επιστήμης. Συγκεκριμένα καλούνται:
- Να εξασφαλίσουν άμεσα πρόσβαση στην έγκυρη γνώση για την αναπαραγωγική υγεία, για όλους μέσα από προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης
- Να αναπτύξουν σειρά οικολογικών δράσεων προκειμένου να διαμορφωθούν υγιέστερα δεδομένα διαβίωσης των πολίτων
- Να εξασφαλίσουν πρόσβαση για όλους στην ιατρική φροντίδα για την αναπαραγωγική υγεία
- Να υποστηρίξουν δράσεις πρόληψης για τη γονιμότητα
- Να υποστηρίξουν με κάθε τρόπο τους πολίτες που δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδί εξασφαλίζοντάς τους την απρόσκοπτη πρόσβαση σε θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η σύγχρονη εποχή, μας φέρνει τα δικά της χαρακτηριστικά και διαμορφώνει νέες συμπεριφορές με συχνά σημαντικό αντίκτυπο τόσο στην αναπαραγωγική υγεία του συγχρόνου άνδρα όσο και για την αναπαραγωγική υγεία των μελλοντικών γενεών.
Η κοινωνία που αναγνωρίζει τις προκλήσεις και επενδύει στην έγκυρη ενημέρωση των πολίτων της θεσμοθετώντας προγράμματα πρόληψης και θεραπείας της αναπαραγωγικής υγείας είναι η κοινωνία που εξελίσσεται χτίζοντας ένα καλύτερο αύριο για όλους! Γιατί η γνώση είναι δύναμη και η πρόληψη σωτηρία!
