Μπορεί πραγματικά ο καιρός να επηρεάσει τη γονιμότητά μας και τις πιθανότητες να είναι πιο αποτελεσματική η εξωσωματική;
Απευθυνθήκαμε στον Ειδικό της Αναπαραγωγικής Γυναικολογίας, κ. Μιχάλη Κυριακίδη, MD, MSc, Γυναικολόγος Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Αναπληρωτής Επιστημονικός Διευθυντής Embryolab να μας μιλήσει για τον καιρό… και την εξωσωματική!
Δρ. Κυριακίδη, διαβάσαμε ότι έρευνα έδειξε πως ο ηλιόλουστος καιρός αυξάνει την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης κατά 35% και ότι την άνοιξη, οι νευρώνες στον εγκέφαλο παράγουν υψηλότερα επίπεδα γοναδοτροπίνης (GnRH), απελευθερώνοντας ορμόνες.
Απάντηση: Η επιλογή της κατάλληλης εποχής για τη θεραπεία εξωσωματικής είναι μια σημαντική απόφαση για κάθε ζευγάρι καθώς μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα. Η τελική σας απόφαση θα εξαρτηθεί από τη διάθεση, τη διαθεσιμότητα καθώς και το ιατρικό ιστορικό σας. Οι μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού καθώς και το φθινόπωρο σε μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα είναι θετικοί παράγοντες για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα και αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί φυσικά. Η μεγαλύτερη διάρκεια του φωτός της ημέρας καθώς και η μέτρια έκθεση στον ήλιο έχουν συσχετιστεί με αυξημένη παραγωγή γοναδοτροπίης (GnRH), η οποία μπορεί να ομαλοποιήσει την περίοδο ορισμένων γυναικών και να βοηθήσει στη φυσική σύλληψη. Η έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου, μπορεί να προκαλέσει την παραγωγή βιταμίνης D, ένα σημαντικό γρανάζι στην αναπαραγωγική διαδικασία. Και να έχετε κατά νου ότι η φυσικά παραγόμενη βιταμίνη D μπορεί να έχει καλύτερη βιοδιαθεσιμότητα από τα συμπληρώματα. Επιπλέον, τα καλύτερα πρότυπα ύπνου κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού θα μπορούσαν να συνδεθούν με αυξημένα επίπεδα μελατονίνης, η οποία είναι επίσης πολύ ευεργετική κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Και μην ξεχνάτε ότι ένα ευχάριστο και χωρίς άγχος περιβάλλον κατά τις καλοκαιρινές σας διακοπές είναι το καλύτερο πρόσθετο στη θεραπεία σας.
Είναι αλήθεια ότι η αυξημένη βιταμίνη D διεγείρει τη γονιμότητα;
Μπορείτε να μας το εξηγήσετε;
Απάντηση: Πολλά δεδομένα έχουν δημοσιοποιηθεί την τελευταία δεκαετία σχετικά με τη σημασία της βιταμίνης D στην αναπαραγωγική διαδικασία. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από την υψηλή συγκέντρωση βιταμίνης D στο ανθρώπινο decidua/φθαρτό (δηλαδή το ενδομήτριο στην εγκυμοσύνη!). Υπάρχουν ακόμη αναφορές ότι τα φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας έως και 4 φορές. Η βιταμίνη D μπορεί να διεγείρει την παραγωγή AMH, πιθανώς βοηθώντας στη διατήρηση του αποθέματος ωαρίων. Επιπλέον, μπορεί να βοηθήσει στην ομαλοποίηση του μεταβολισμού, στη βελτίωση της ορμονικής παραγωγής στο σώμα και στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Πράγματι, αυτή η βιταμίνη συμβάλλει στη διαδικασία εμφύτευσης, ρυθμίζοντας την αλληλεπίδραση μεταξύ μητέρας και εμβρύου. Ακόμη και μετά την επίτευξη εγκυμοσύνης, η βιταμίνη D μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, όπως η προεκλαμψία, για να εξασφαλίσει ένα υγιές μωρό. Όλα αυτά, απλά, απολαμβάνοντας λίγα λεπτά ηλιακού φωτός την ημέρα! Και ακόμα περισσότερα όπως θα δούμε στη συνέχεια!
Είναι αλήθεια ότι λιγότερα φάρμακα απαιτούνται για την εξωσωματική γονιμοποίηση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες;
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Liverpool Women’s Hospital και Countess of Chester Hospital σε 2709 γυναίκες έδειξε ότι όσες υποβλήθηκαν σε θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης τους καλοκαιρινούς μήνες χρειάστηκαν λιγότερα φάρμακα για την τόνωση της ωορρηξίας. Αυτές οι γυναίκες είχαν διπλάσιες πιθανότητες να μείνουν έγκυοι στο τέλος ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου. Περίπου το 20% των γυναικών συνέλαβε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε σύγκριση με μόνο το 15% των ασθενών μεταξύ Οκτωβρίου και Μαρτίου.
Απάντηση: Ο γιατρός σας θα πρέπει να αποφασίσει για το κατάλληλο για εσάς είδος θεραπείας καθώς και τα μέσα και τα φάρμακα που θα χρησιμοποιήσετε. Τι θα γινόταν όμως αν μπορούσατε να δώσετε μια ώθηση στον εαυτό σας, απλά απολαμβάνοντας τον ήλιο για λίγα λεπτά; Όπως ήδη γνωρίζετε, η έκθεση στον ήλιο θα προκαλέσει την παραγωγή βιταμίνης D. Αυτή η αύξηση των επιπέδων βιταμίνης D θα βελτιώσει την ευαισθησία των ωοθυλακίων σας στην FSH, κάτι που θα βελτιώσει την ανταπόκρισή σας σε διεγερτικά φάρμακα κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Επιπλέον, θα βελτιώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη και τη στεροειδογένεση (που είναι η παραγωγή οιστρογόνων στο σώμα σας!) αλλά και θα ρυθμίσει τη δραστηριότητα των ανδρογόνων. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να συμβάλλουν σε καλύτερη αντίδραση και σε λιγότερα φάρμακα!!!
Περισσότερο ηλιακό φως σημαίνει παραγωγή περισσότερης μελατονίνης που βελτιώνει τη γυναικεία γονιμότητα;
Η μελατονίνη είναι μια νευροορμόνη που παίζει σημαντικό ρόλο στον κιρκάδιο ρυθμό. Τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν οι μέρες είναι μεγαλύτερες, το σώμα παράγει περισσότερη μελατονίνη. Σύμφωνα με τον Dr. Simon Wood, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης που αναφέραμε, η μελατονίνη ρυθμίζει επίσης τη γονιμότητα στις γυναίκες. Η ορμόνη έχει αποδειχθεί ότι ενεργοποιεί τη γονιμότητα των γυναικών ανεξάρτητα από το ότι καθορίζει και τον κύκλο ύπνου-ξύπνιου.
Απάντηση: Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται κατά τη διάρκεια του ύπνου και σίγουρα μπορεί να καθορίσει το μοτίβο ύπνου-εγρήγορσης. Αλλά οι ιδιότητές της μπορεί να φτάνουν ελαφρώς στο σημείο να ρυθμίζουν και να αυξάνουν τη γονιμότητα των γυναικών. Αυτή η ορμόνη θεωρείται ευρέως φάσματος και πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό. Είναι βασικά ένας πολύ αποτελεσματικός καθαριστής ROS που μειώνει το οξειδωτικό στρες στο σώμα. Το στρες αυτό προκαλούν περιβαλλοντικοί παράγοντες, η κακή διατροφή και το κάπνισμα. Αυτή η δράση μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα των ωαρίων διατηρώντας τη μιτοχονδριακή και τη μεταβολική λειτουργία. Τα έμβρυα καλής ποιότητας μπορούν να σας φέρουν πιο κοντά σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα εξωσωματικής γονιμοποίησης. Επιπλέον, η μελατονίνη μειώνει την πιθανότητα προβλημάτων της ωχρινικής φάσης και τον κίνδυνο επιπλοκών της εγκυμοσύνης. Ένα καλοκαιρινό, υγιές και ξένοιαστο μοντέλο ύπνου, μπορεί πραγματικά να κάνει τη διαφορά στη θεραπεία σας!
Το φυσικό φως του ήλιου παράγει περισσότερα οιστρογόνα.
Τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων προάγουν την ωορρηξία. Τα αυξημένα επίπεδα αυτής της ορμόνης μπορούν να κάνουν την εγκυμοσύνη πιο εύκολη για τις γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Κατά τους ανοιξιάτικους μήνες, οι νευρώνες στον εγκέφαλο παράγουν υψηλότερα επίπεδα γοναδοτροπίνης (GnRH).
Έρευνα από τους Dr Braga et al. δείχνει ότι οι κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης κατά τους μήνες Μάρτιο έως Σεπτέμβριο δείχνουν υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας. Μπορεί να οφείλεται στην παραγωγή υψηλότερων επιπέδων 17-β οιστραδιόλης (το κύριο οιστρογόνο που παράγεται σε έφηβες γυναίκες). Τα ποσοστά γονιμοποίησης (μέσω εξωσωματικής) την άνοιξη και το καλοκαίρι είναι σχεδόν 1, 5 φορές μεγαλύτερα από τα ποσοστά γονιμοποίησης του χειμώνα.
Είναι αυτό σωστό ή λάθος;
Απάντηση: Οι σύγχρονες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας έχουν περιορίσει την έκθεσή μας στο φυσικό ηλιακό φως. Με τα χρόνια, μάθαμε τη σημασία του ηλιακού φωτός στην αναπαραγωγική ιατρική. Ένας από τους μηχανισμούς που το φυσικό φως βελτιώνει τη γονιμότητα είναι η ρύθμιση της παραγωγής οιστρογόνων. Σίγουρα, το φως του ήλιου θα βελτιώσει τη στεροειδογένεση για να εξασφαλίσει το βέλτιστο επίπεδο οιστρογόνων. Αυτό με τη σειρά του θα βοηθήσει τη διαδικασία εμφύτευσης. Αλλά αυτό που ίσως δεν γνωρίζετε είναι ότι το ηλιακό φως, μέσω της πρόκλησης παραγωγής βιταμίνης D, θα μπορούσε να βελτιώσει τη λειτουργία των ωαρίων και να αυξήσει τα ποσοστά γονιμοποίησης. Να μια καλή ιδέα με πρακτική εφαρμογή! Αφήστε τον ήλιο να μπει στο σπίτι και στον χώρο εργασίας σας για να αυξήσετε τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης!
Δρ. Κυριακίδη, έχουμε μερικές ακόμη ερωτήσεις:
Μπορούμε να κάνουμε ηλιοθεραπεία μετά την εμβρυομεταφορά;
Απάντηση: Η απάντηση είναι απλή. Φυσικά, μπορείτε να κάνετε ηλιοθεραπεία μετά την εμβρυομεταφορά σας, αλλά με μέτρο και σίγουρα λαμβάνοντας προφυλάξεις. Προσπαθήστε να αποφύγετε τις πολύ ζεστές ώρες της ημέρας, μην ξεπερνάτε τα 10 λεπτά άμεσης ηλιακής ακτινοβολίας και μείνετε ενυδατωμένες. Η ηλιοθεραπεία μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο όταν χρησιμοποιείται με σύνεση!
Μπορούμε να χρησιμοποιούμε αντηλιακή κρέμα κατά τη διάρκεια της θεραπείας εξωσωματικής;
Απάντηση: Η απάντηση είναι ξεκάθαρη και σε αυτή την περίπτωση. Η αντηλιακή κρέμα θα σας προστατεύσει από την αρνητική επίδραση του ηλιακού φωτός μετά από παρατεταμένη έκθεση. Στην πραγματικότητα, συνιστάται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού για να σας κρατήσει ασφαλείς μακροπρόθεσμα από τον καρκίνο του δέρματος που σχετίζεται με το μελάνωμα. Σίγουρα μπορείτε να χρησιμοποιείτε αντηλιακή κρέμα σε καθημερινή βάση κατά τη διάρκεια της θεραπείας σας. Ωστόσο, συστήνουμε να αποφύγετε τη χρήση οποιουδήποτε είδους κρέμας ή λοσιόν σώματος την ημέρα της εμβρυομεταφοράς σας, καθώς οι οσμές ή τα πτητικά υλικά σε αλοιφές και κρέμες μπορεί να είναι τοξικά για τα έμβρυα κατά τη μεταφορά τους από το Εργαστήριο Εξωσωματικής.
Ακούσαμε ότι το σπέρμα πρέπει να διατηρείται δροσερό. Προκαλεί βλάβη στο σπέρμα η ζέστη και η ηλιοθεραπεία σε υψηλές θερμοκρασίες;
Απάντηση: Η ακραία θερμοκρασία μπορεί να είναι επιβλαβής για το σπέρμα. Αυτό ισχύει και για τα δύο άκρα του φάσματος. Η σπερματογένεση απαιτεί ένα συγκεκριμένο εύρος θερμοκρασίας για να λειτουργήσει και αυτό είναι κοντά και ελαφρώς χαμηλότερο από τη θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος. Προσπαθήστε λοιπόν να αποφύγετε παρατεταμένες περιόδους ηλιοθεραπείας που θα μπορούσαν να αυξήσουν τη θερμοκρασία του πυρήνα σας. Με άλλα λόγια, εσείς να είστε “cool” και το σπέρμα θα γίνει καλύτερο!
