Μαρίνα Δημητράκη M.D., MSc., M.H.A., PhD, EFOG-EBCOG
Γυναικολόγος Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, European Fellow of Reproductive Medicine ESHRE/EBCOG,
Αναπληρώτρια Επιστημονική Διευθύντρια Embryolab
Τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί η σημαντικότητα της περιόδου πριν τη σύλληψη για τη διαδικασία της αναπαραγωγής και την επιτυχία της. Νέα επιστημονικά δεδομένα έχουν στρέψει το κέντρο βάρους της συμβουλευτικής των ζευγαριών στη φροντίδα της υγείας τους, τον τρόπο ζωής τους και την κάλυψη διατροφικών τους κενών για τη βελτίωση της δικής τους γονιμότητας. Ο στόχος είναι λιγότερα ζευγάρια να οδηγούνται στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και οι προσπάθειές τους να στέφονται με επιτυχία.
Πλήθος επιστημονικών ερευνών και δεδομένων τεκμηριώνουν την επιβλαβή επίδραση του καπνίσματος:
Ως τώρα δεν ήταν γνωστό σε ποια ακριβώς στιγμή της σύλληψης ή της κύησης ξεκινά η επίδραση του καπνίσματος στη μορφολογία και την ανάπτυξη του εμβρύου καθώς επίσης και αν επηρεάζει την εμβρυολογική εξέλιξη και μορφολογία και στην περί τη σύλληψη περίοδο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει πρόσφατη δημοσίευση μιας προοπτικής μελέτης, η οποία συμπεριέλαβε 689 μονήρεις κυήσεις, στις οποίες τα έμβρυα αξιολογήθηκαν μορφολογικά, σχετικά με τα εμβρυικά όργανα και τις ανατομικές δομές, ακολουθώντας το σύστημα εμβρυολογικής σταδιοποίησης Carnegie και με τη βοήθεια υψηλής ακρίβειας Virtual Reality 3D υπερηχογραφίας.
Φάνηκε πως το κάπνισμα της μητέρας (10 τσιγάρα/ημέρα) στην περίοδο περί τη σύλληψη (4 εβδομάδες πριν τη σύλληψη και κατά την κύηση) συνδέεται με καθυστέρηση στην εμβρυολογική μορφολογική ανάπτυξη. Τα έμβρυα των γυναικών που καπνίζουν παρουσιάζουν περίπου μιας ημέρας καθυστέρηση στην ανάπτυξη των ανατομικών τους δομών. Στις περιπτώσεις κυήσεων από εξωσωματική γονιμοποίηση η επίπτωση στην εξέλιξη των εμβρύων φαίνεται να αυξάνεται σε 1,6 ημέρες.
Επιπλέον, το κάπνισμα στην περί τη σύλληψη περίοδο συνδέθηκε με καθυστέρηση στην εμβρυική ανάπτυξη και κατά το δεύτερο τρίμηνο καθώς και με μικρότερο βάρος γέννησης. Το βάρος του νεογνού κατά τη γέννηση φαίνεται να έχει αντίστροφη σχέση με τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζει η μητέρα: δηλαδή το βάρος μειώνεται όσο ο αριθμός των τσιγάρων αυξάνεται.
Οι πληροφορίες που προκύπτουν από τη συγκεκριμένη μελέτη έχουν μεγάλη βαρύτητα καθώς στηρίζονται σε μεγάλο αριθμό κυήσεων. Η μελέτη της μορφολογικής εξέλιξης των εμβρύων περιορίζεται στις πρώτες 60 ημέρες μετά τη σύλληψη καθώς δεν υπάρχει τρόπος μορφολογικής αξιολόγησης των εμβρύων από το στάδιο αυτό και μετά. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν μας βοηθούν να αξιολογήσουμε ουσιαστικά την επίδραση του τρόπου ζωής, των περιβαλλοντικών συνθηκών και της έκθεσης σε βλαπτικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, στην εμβρυολογική ανάπτυξη και εξέλιξη και τελικά την υγεία του παιδιού που θα γεννηθεί.
Βιβλιογραφία:
C.S. Pietersma , A.G.M.G.J. Mulders , et al., The impact of maternal smoking on embryonic morphological development: the Rotterdam Periconception Cohort, Human Reproduction,2022 deac018
