Ένα ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερες γυναίκες.
Οι σημερινές γυναίκες έχουν την τάση να μεταθέτουν τη δημιουργία οικογένειας σε όλο και μεγαλύτερες ηλικίες. Είναι γνωστό εδώ και χρόνια πως η αύξηση της ηλικίας της γυναίκας συνδέεται με σημαντική πτώση της γονιμότητάς της. Ήδη από την ηλικία των 35 ετών, η γυναίκα βιώνει αλλαγές στη γονιμότητά της, οι οποίες γίνονται πιο συστηματικές από τα 38 και μετά.
Σε πολλές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν, έχει αποδειχθεί ότι η αύξηση της ηλικίας της γυναίκας επιδρά αρνητικά κυρίως στην ποιότητα των ωαρίων που παράγει. Το πόσο πολύ έχει επηρεαστεί η γονιμότητα μιας γυναίκας άνω των 40 ετών, είναι συνάρτηση του γενετικού της υλικού, του τρόπου ζωής και του ιστορικού της.
Όταν ένα ζευγάρι αποφασίζει να μπει σε διαδικασία απόκτησης παιδιού, είναι χρήσιμο να απομακρύνει όλους τους επιβαρυντικούς για τη γονιμότητα παράγοντες, όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ και η κακή διατροφή. Η εξάλειψη αυτών των παραγόντων μπορούν να βελτιώσουν την πρόγνωσή τους και να τους βοηθήσει να φτάσουν γρηγορότερα στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Η εικόνα επιβαρύνεται περισσότερο από το γεγονός ότι τα ζευγάρια πάνω από τα 40, συχνά αντιμετωπίζουν και κάποιο βαθμό ανδρικής υπογονιμότητας.

Η πρόληψη
Τα τελευταία χρόνια και χάρη στις πολύ σημαντικές εξελίξεις που σημειώθηκαν στον χώρο της κρυοβιολογίας, είναι δυνατή η κρυοσυντήρηση ωαρίων. Τώρα πια, οι γυναίκες που βλέπουν τα χρόνια να περνούν χωρίς άμεση προοπτική για δημιουργία οικογένεια, μπορούν να μπουν έγκαιρα σε διαδικασία κρυοσυντήρησης των ωαρίων τους, σε ηλικίες που βρίσκονται ακόμη σε κατάσταση υψηλής γονιμότητας.
Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίσουν ένα πολύ σημαντικό απόθεμα, το οποίο μπορούν να χρησιμοποιήσουν αργότερα. Τα ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων μετά την κρυόψυξη – απόψυξη ξεπερνούν το 90%. Επιπλέον, μετά την απόψυξη, τα ωάρια συμπεριφέρονται όπως και τα «φρέσκα», τόσο σε επίπεδο γονιμοποίησης, όσο και σε επίπεδο εμφύτευσης των εμβρύων που προκύπτουν.

Η αντιμετώπιση
Για τις γυναίκες που ξεκινούν στα 40 τους την προσπάθεια απόκτησης παιδιού, καλό είναι να κάνουν, σε συνεργασία με τον γυναικολόγο τους, έναν πρώτο έλεγχο της γονιμότητάς τους, καθώς και μια εξέταση σπέρματος του συντρόφου τους.
Ανάλογα με τα αποτελέσματα, μπορούν να επιτρέψουν ένα μικρό διάστημα μερικών μηνών για να επιδιώξουν μία φυσιολογική σύλληψη. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί κάποιος βαθμός υπογονιμότητας, χρειάζεται να απευθυνθούν σε μονάδα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, προκειμένου να μεθοδεύσουν τις προσπάθειές τους.

Εξωσωματική γονιμοποίηση
Τα ζευγάρια που η γυναίκα βρίσκεται σε ηλικία άνω των 40, είναι πιο πιθανό να οδηγηθούν σε προσπάθεια εξωσωματικής. Σε αυτές τις περιπτώσεις η διέγερση και η παραγωγή περισσοτέρων του ενός ωαρίων, μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εγκυμοσύνης μέσα από την προσεκτική επιλογή των καλύτερων εμβρύων. Επιπλέον, με βάση τον νόμο για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στη χώρα μας, σε μια γυναίκα άνω των 40 χρόνων, μπορούν να μεταφερθούν μέχρι και 4 έμβρυα, αυξάνοντας, έτσι, περισσότερο την πιθανότητα σύλληψης.
Παρ’ όλα αυτά, η αποτελεσματικότητα της μεθόδου της εξωσωματικής σε ηλικίες άνω των 40 ετών είναι χαμηλή και σπάνια ξεπερνά το 15-20%, ενώ, όσο η ηλικία αυξάνεται περαιτέρω, η πρόγνωση μειώνεται δραματικά. Προσπάθειες βελτίωσης της πρόγνωσης γίνονται τόσο σε κλινικό επίπεδο, με την εφαρμογή ειδικών πρωτοκόλλων διέγερσης, όσο και σε εργαστηριακό επίπεδο, με την παράταση της καλλιέργειας εμβρύων, τον έλεγχο του μεταβολισμού τους, τη συγκαλλιέργεια με ομόλογα κύτταρα ενδομητρίου κ.α.

Η δωρεά ωαρίων
Οι γυναίκες που δε διαθέτουν τις προϋποθέσεις για προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης ή οι γυναίκες που έχουν περάσει από τη διαδικασία χωρίς επιτυχία, έχουν τη δυνατότητα της δωρεάς ωαρίων από νεαρή δότρια προκειμένου να αποκτήσουν παιδί. Δεν είναι τυχαίο που τα προγράμματα δωρεάς ωαρίων παγκοσμίως σημειώνουν σημαντική αύξηση χρόνο με τον χρόνο, μιας και η μετάθεση του χρόνου απόκτησης παιδιού είναι κοινό χαρακτηριστικό σε ολόκληρο τον αναπτυγμένο κόσμο. Ένα ισχυρό πλεονέκτημα σε αυτήν την περίπτωση είναι τα πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας, τα οποία ξεπερνούν το 50%.