Τι μεσολαβεί από τη στιγμή της απόφασης για εξωσωματική γονιμοποίηση μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας; Είναι το ταξίδι που σας οδηγεί στο όνειρό σας για την ολοκλήρωση της οικογένειάς σας. Ας το παρακολουθήσουμε βήμα – βήμα.
1ο βήμα: Προετοιμασία
Από την πλευρά της γυναίκας και πριν την έναρξη της θεραπείας, για τη σωστή προετοιμασία, θα πρέπει να γίνουν τα ακόλουθα βήματα με αυτή τη σειρά:
• ορμονικός έλεγχος για να εκτιμηθεί αντικειμενικά η ωοθηκική λειτουργία προκειμένου να γίνει η η επιλογή της κατάλληλης δοσολογίας των φαρμάκων
• υπερηχογράφημα της μήτρας και των ωοθηκών, για να ελεγχθεί η κατάσταση του ενδομητρίου και να καταγραφεί η ακριβής θέση των ωοθηκών προκειμένου να διευκολυνθεί η ωοληψία
• στη συνέχεια, απαιτείται εκτίμηση του τραχήλου με τη δοκιμασία εικονικής εμβρυομεταφοράς. Με αυτή τη διαδικασία ελέγχεται η πορεία του τραχηλικού σωλήνα, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα κατά τη διαδικασία της εμβρυομεταφοράς.
Στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν ενδείξεις για παθολογικές διαταραχές της ενδομητρικής κοιλότητας, είτε υπερηχογραφικά, είτε μετά από υστεροσαλπιγγογραφία, απαιτείται η διενέργεια υστεροσκόπησης. Πρόκειται για μια ειδική ενδοσκοπική μέθοδο, η οποία επιτρέπει την άμεση οπτική εκτίμηση της κοιλότητας της μήτρας και τη διόρθωση ανατομικών διαταραχών.
Από την πλευρά του άνδρα απαιτείται ένα σπερμοδιάγραμμα που να έχει πραγματοποιηθεί εντός 3 μηνών πριν την έναρξη της διαδικασίας. Mε τη βοήθεια του σπερμοδιαγράμματος εκτιμώνται:
• ο αριθμός των σπερματοζωαρίων
• η κινητικότητά τους
• η μορφολογία τους
• το ενδεχόμενο παρουσίας φλεγμονωδών κυττάρων.
2o βήμα: Διέγερση των ωοθηκών
Στόχος αυτής της διαδικασίας είναι η παραγωγή πολλών ώριμων ωαρίων, σε αντίθεση με το ένα που παράγεται φυσιολογικά κάθε μήνα. Για να επιτευχθεί αυτό, η γυναίκα ακολουθεί ειδική ορμονική θεραπεία, προκειμένου να επιτευχθεί η ομαλή και συγχρονισμένη ανάπτυξη πολλών ωαρίων μαζί.
Η διάρκεια της θεραπείας από την έναρξη μέχρι και το στάδιο της ωοληψίας είναι 2 έως 4 εβδομάδες, ανάλογα με το πρόγραμμα (πρωτόκολλο) διέγερσης που ακολουθείται. Στα μακρά πρωτόκολλα η έναρξη της ορμονικής θεραπείας γίνεται την 21η μέρα του κύκλου της γυναίκας ή, σπανιότερα, τη 2η μέρα και ολοκληρώνεται περίπου 4 εβδομάδες αργότερα. Στα βραχέα πρωτόκολλα η έναρξη της θεραπείας γίνεται τη 2η μέρα του κύκλου και διαρκεί περίπου 10-12 ημέρες.
3o βήμα: Παρακολούθηση της διέγερσης των ωοθηκών
Η παρακολούθηση βασίζεται στην υπερηχογραφική εξέταση των ωοθηκών και σε εξετάσεις στον ορό του αίματος για να προσδιοριστεί το επίπεδο των ορμονών. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή προσαρμογή της δοσολογίας και χρήσης των φαρμάκων, ώστε να προκύψει ένας ικανοποιητικός αριθμός ωαρίων. Ταυτόχρονα, μειώνεται η πιθανότητα υπερδιέγερσης των ωοθηκών.
Όταν τα ωοθυλάκια, μέσα στα οποία βρίσκονται τα ωάρια, αποκτήσουν το επιθυμητό μέγεθος, 17-18 χιλ. συνήθως, δίνεται το τελικό μέρος της θεραπείας για την ωρίμανση και την προετοιμασία για τη συλλογή των ωαρίων. Από την τελευταία ένεση που γίνεται για το σκοπό αυτό μεσολαβούν 34 με 35 ώρες ως τη διενέργεια της ωοληψίας.
4o βήμα: Ωοληψία
Η συλλογή των ωαρίων πραγματοποιείται σε κατάσταση ελαφριάς νάρκωσης (μέθη) και με υπερηχογραφική παρακολούθηση. Η επέμβαση είναι σχετικά απλή και διαρκεί 10-15 λεπτά.
Κατά τη διαδικασία της ωοληψίας γίνεται παρακέντηση όλων των ωοθυλακίων που εντοπίζονται υπερηχογραφικά. Το υλικό της παρακέντησης μεταφέρεται άμεσα στην Κλινική Εμβρυολόγο προς εκτίμηση και αναζήτηση ωαρίων.
Μετά το τέλος της διαδικασίας η γυναίκα έχει τη δυνατότητα να ανανήψει σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Μόλις συνέλθει πλήρως από την ελαφριά νάρκωση ενημερώνεται για το αποτέλεσμα της ωοληψίας και την πρώτη εκτίμηση των ωαρίων.
5o βήμα: Εξωσωματική γονιμοποίηση
Τα ωάρια που προκύπτουν από την ωοληψία, μόλις εκδηλώσουν την απαιτούμενη ωρίμανση στη μικροσκοπική εξέταση, αναμιγνύονται με το σπέρμα του άνδρα, το οποίο έχει προετοιμαστεί κατάλληλα στο εργαστήριο, για να διευκολυνθεί η γονιμοποίηση των ωαρίων.
Η γονιμοποίηση διαπιστώνεται 18 ώρες μετά την ανάμιξη. Κατά μέσο όρο, το 60% με 70% των ωαρίων θα γονιμοποιηθούν επιτυχώς.
Σε περίπτωση που υπάρχουν σοβαρές διαταραχές σπέρματος, που αφορούν στον αριθμό και στην κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, εφαρμόζεται η μικρογονιμοποίηση (ICSI). Σε αυτή τη διαδικασία ένα σπερματοζωάριο τοποθετείται στο εσωτερικό του ωαρίου με ειδική μικροσκοπική μέθοδο, προκειμένου να διευκολυνθεί η γονιμοποίηση.
6o βήμα: Εμβρυομεταφορά
Είναι η διαδικασία επανατοποθέτησης των εμβρύων που προέκυψαν από την εξωσωματική γονιμοποίηση στην ενδομητρική κοιλότητα. Γίνεται συνήθως 2-3 ημέρες μετά την ωοληψία, με τη χρήση ενός πολύ λεπτού καθετήρα που εισέρχεται στο εσωτερικό της μήτρας, διακολπικά, υπό την καθοδήγηση υπερήχων.
Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις μπορεί να γίνει εμβρυομεταφορά την 5η ημέρα μετά την ωοληψία και την εξωσωματική γονιμοποίηση. Στο στάδιο αυτό το έμβρυο έχει εξελιχθεί σε βλαστοκύστη, γεγονός που συνδέεται συνήθως με καλή ποιότητα εμβρύου και υψηλή πιθανότητα εμφύτευσης.
Για την εμβρυομεταφορά δεν απαιτείται νάρκωση.
7o βήμα: Τεστ Κύησης
Γίνεται δύο εβδομάδες μετά την ωοληψία με εξέταση αίματος για προσδιορισμό της χοριακής γοναδοτροπίνης, της ορμόνης της εγκυμοσύνης, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η θεραπεία ήταν επιτυχής.
Σε θετικό αποτέλεσμα προγραμματίζεται υπερηχογραφική εξέταση για τον έλεγχο της κύησης 2 εβδομάδες αργότερα.
Το ταξίδι σας έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία.