H ενδομητρίωση είναι μία πάθηση που επηρεάζει παγκοσμίως περισσότερες από 200.000.000 γυναίκες και τις οικογένειές τους, στην πιο (ανα)-παραγωγική τους ηλικία.
είναι το μήνυμα του #EndometriosisAwarenessMonth2021.
Το Embryolab, προάγει την έγκαιρη διάγνωση της, την ενημέρωση και προσφέρει την ενδεδειγμένη φροντίδα και υποστήριξη των γυναικών που την αντιμετωπίζουν.
Οι Ειδικοί Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Embryolab, απαντoύν στις πιο συχνές ερωτήσεις για την ενδομητρίωση.
Τον κύκλο της ενημερωτικής ενότητας ανοίγει ο κ. Νίκος Ανεσίδης, MD, Γυναικολόγος Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
🔹Τι είναι η ενδομητρίωση;
Με απλά λόγια, η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια και προοδευτική νόσος όπου κύτταρα όμοια με αυτά του ενδομητρίου εμφανίζονται και σχηματίζουν ιστό σε άλλα μέρη του σώματος, εκτός της μήτρας. Συνήθως, τα κύτταρα αυτά εγκαθίστανται εντός της πυέλου, στις ωοθήκες και τις σάλπιγγες.
O έκτοπος ιστός ενεργεί όπως το ενδομήτριο: πυκνώνει, διασπάται και αιμορραγεί με κάθε εμμηνορροϊκό κύκλο. Επειδή όμως δεν έχει τρόπο διαφυγής από το σώμα, παγιδεύεται και μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδεις αντιδράσεις στους περιβάλλοντες ιστούς.
🔹Ποιες γυναίκες αφορά η ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση αποτελεί μία από τις πιο περίπλοκες γυναικολογικές ασθένειες. Παρατηρήθηκε για πρώτη φορά μικροσκοπικά το 1860 και παρά τις πολυάριθμες ιατρικές μελέτες και αναφορές που ακολούθησαν, τα αίτια που την προκαλούν δεν έχουν αποσαφηνιστεί, μέχρι σήμερα. Αν και είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, υπολογίζεται ότι εμφανίζεται περίπου στο 10-15% των γυναικών, αναπαραγωγικής κυρίως ηλικίας.
Αν και η αιτία της ενδομητρίωσης δεν είναι ξεκάθαρη, πιθανά γενεσιουργά αίτια θα μπορούσαν να είναι η παλινδρόμηση αίματος εμμήνου ρύσεως μέσω των σαλπίγγων, η μετατροπή κυττάρων της περιτοναικής κοιλότητας σε κύτταρα ενδομητρίου υπό την επίδραση ορμονών και ανοσολογικών παραγόντων, η μετατροπή κυττάρων εμβρυολογικής προέλευσης σε κύτταρα ενδομητρίου, η εμφύτευση ενδομήτριων κυττάρων στην κοιλιά μετά από μια χειρουργική επέμβαση, η μεταφορά κυττάρων ενδομητρίου μέσω του αγγειακού ή λεμφικού δικτύου, κάποια ανοσολογική διαταραχή, λόγω της οποίας δεν μπορεί ο οργανισμός να αναγνωρίσει και να καταστρέψει κύτταρα παρόμοια με αυτά του ενδομητρίου σε άλλες θέσεις στο ανθρώπινο σώμα.
🔹Ποιοι αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της ενδομητρίωσης;
Τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ενδομητρίωσης αποτελούν η ατοκία, η πρώιμη έναρξη της εμμήνου ρύσεως και η καθυστερημένη εμμηνόπαυση, οι μικροί εμμηνορυσιακοί κύκλοι (<27 ημέρες), η μεγάλη ποσότητα αίματος κατά την έμμηνο ρύση και η μεγάλη διάρκεια της περιόδου (>7 ημέρες), ο χαμηλός δείκτης μάζας σώματος, η ύπαρξη συγγενούς με ενδομητρίωση, οποιαδήποτε κατάσταση εμποδίζει την έξοδο του αίματος της εμμήνου ρύσεως διαμέσου του τραχήλου και του κόλπου έξω από το σώμα της γυναίκας και οι ανατομικές ανωμαλίες διάπλασης του αναπαραγωγικού συστήματος.
Η έγκυρη ενημέρωση που οδηγεί στην έγκαιρη διάγνωση είναι ο ισχυρότερος σύμμαχος στην αντιμετώπιση κάθε ασθένειας.
Την ενημερωτική ενότητα για την ενδομητρίωση, συνεχίζει η κα Μαρίνα Δημητράκη, MD, MSc, MHA, PhD, EFOG-EBCOG, Γυναικολόγος Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, European Fellow of Reproductive Medicine ESHRE/EBCOG.
🔹Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται η ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση θεωρείται μια δύσκολη στη διάγνωσή της, πάθηση. Εμφανίζεται με μια ποικιλία συμπτωμάτων ή είναι τελείως σιωπηλή, ανεξάρτητα από το αν βρίσκεται σε αρχικό ή προχωρημένο στάδιο. Κάποιες φορές μπορεί να εξελιχθεί σε μια εξουθενωτική κατάσταση, που θέτει σημαντικά ζητήματα ποιότητας ζωής της γυναίκας και μπορεί να επηρεάσει τομείς όπως η εργασία, οι οικογενειακές σχέσεις και η αυτοεκτίμηση.
Η πιο συχνή ένδειξη είναι ο πόνος στην κοιλιακή χώρα κατά τη διάρκεια της περιόδου (δυσμηνόρροια), της σεξουαλικής επαφής (δυσπαρεύνια), της σωματικής άσκησης κ.ά. Μπορεί επίσης, να εμφανίζεται και ως χρόνιος πόνος ανεξάρτητα από την περίοδο, χωρίς να συνδέεται με κάποια δραστηριότητα. Η ενόχληση μπορεί επεκτείνεται στην περιοχή της λεκάνης, στο έντερο ή την οσφυϊκή περιοχή.
Πόνος κατά την επαφή, αυξημένη ποσότητα αίματος κατά την περίοδο ή κολπική αιμόρροια κατά τη διάρκεια του κύκλου εκτός εμμήνου ρύσεως. Σπανιότερα πόνος κατά τη διούρηση ή την αφόδευση.
Πολλές φορές, η πρώτη ένδειξη είναι η υπογονιμότητα και η ενδομητρίωση διαπιστώνεται στο στάδιο της διερεύνησης, χωρίς να έχει παρατηρηθεί κάποιο σύμπτωμα προηγουμένως.
🔹Ποιες άλλες καταστάσεις/παθήσεις μπορεί να έχουν παρόμοια κλινική εικόνα;
Η πυελική φλεγμονή, η παρουσία άλλου τύπου ωοθηκικών κύστεων ή το σύνδρομο ευερέθιστο εντέρου θα μπορούσαν να έχουν παρόμοια συμπτωματολογία με την ενδομητρίωση.
🔹Πως γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης;
Ο γυναικολόγος, μπορεί να εκτιμήσει το ιστορικό της γυναίκας και τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης ώστε να προτείνει τις απαραίτητες απεικονιστικές (κολπικό υπερηχογράφημα, μαγνητική τομογραφία) και αιματολογικές εξετάσεις, που θα οδηγήσουν σε αξιόπιστη διάγνωση.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η διαγνωστική λαπαροσκόπηση αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη μέθοδο για την επιβεβαίωση της ενδομητρίωσης.
Είναι σημαντικό, όταν διαπιστώνεται δυσκολία σύλληψης η γυναίκα να απευθύνεται σε εξειδικευμένο γυναικολόγο αναπαραγωγής για τη διερεύνηση της γονιμότητας της.
Συνδέεται η ενδομητρίωση με τη γονιμότητα;
Μια ερώτηση που αφορά εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Την απάντηση δίνει ο κ. Μιχάλης Κυριακίδης, MD, MSc, Γυναικολόγος Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
🔹Πως συνδέεται η ενδομητρίωση με τη γονιμότητα;
Αν και δεν έχει χαρτογραφηθεί ο μηχανισμός με τον οποίο η ενδομητρίωση μπορεί να οδηγήσει σε υπογονιμότητα, υπολογίζεται ότι το 30-40% των γυναικών με ενδομητρίωση αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σύλληψη.
Η σύνδεση της ενδομητρίωσης με την υπογονιμότητα έχει εδραιωθεί επιστημονικά καθώς υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις στη βιβλιογραφία ότι έχει επιζήμιες επιδράσεις στη λειτουργία των ωοθηκών, των σαλπίγγων και στη δεκτικότητα της μήτρας.
Στο μηχανισμό αυτό συμμετέχουν πολλοί παράγοντες που μειώνουν τις πιθανότητες γονιμοποίησης και εμφύτευσης των εμβρύων, όπως: μη φυσιολογική ανάπτυξη ωαρίων, αυξημένο οξειδωτικό στρες, αλλοιωμένη ανοσολογική λειτουργία, διαταραγμένο ορμονικό περιβάλλον στα ωοθυλάκια και την περιτοναϊκή περιοχή και μειωμένη δεκτικότητα του ενδομητρίου.
Βέβαια, σε πιο σοβαρά στάδια της νόσου υπάρχουν ανατομικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη φυσική σύλληψη, όπως συμφύσεις γύρω από τις σάλπιγγες ή μεγάλες ενδομητριωσικές κύστεις στις ωοθήκες.
🔹Γιατί κάποιες γυναίκες με ενδομητρίωση αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην απόκτηση παιδιών και κάποιες άλλες όχι;
Το ερώτημα αυτό, εξακολουθεί να απασχολεί τους ειδικούς της αναπαραγωγικής ιατρικής και τους εμβρυολόγους.
Η πιο πιθανή απάντηση είναι ο χρόνος. Η διάρκεια της επίδρασης της ενδομητρίωσης θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί μερικές γυναίκες θα αποκτήσουν παιδιά και αργότερα θα μάθουν για την παρουσία ενδομητρίωσης ενώ κάποιες άλλες θα διαγνωστούν και θα προσπαθήσουν -ίσως για αρκετά χρόνια και κύκλους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής- να ξεπεράσουν αυτήν τη δυσκολία.
🔹Τι γίνεται με την ενδομητρίωση κατά τη διάρκεια της κύησης και στην εμμηνόπαυση;
Τα συμπτώματα της ενδομητριώσης βελτιώνονται / εξαφανίζονται κατά τη διάρκεια της κύησης. Κατά την εμμηνόπαυση τα συμπτώματα εξαφανίζονται και οι εστίες της στο σώμα της γυναίκας συρρικνώνονται και σταδιακά εξαφανίζονται.
Υπάρχει θεραπεία για την ενδομητρίωση; Μπορώ να μείνω έγκυος;
Την ενημερωτική ενότητα για την Ενδομητρίωση, ολοκληρώνει ο κ. Νίκος Χριστοφορίδης, MD, MSc, FRCOG Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Κλινικός και Επιστημονικός Διευθυντής Embryolab.
🔹Υπάρχει θεραπεία για την ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση είναι μία πολύπλευρη κατάσταση και απαιτεί ολιστική προσέγγιση. Η εξέλιξη της επιστήμης και η νέα γνώση, που λαμβάνουμε καθημερινά, μας δίνουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά κάθε πτυχή της ενδομητρίωσης, χειρουργικά ή με φαρμακευτική αγωγή.
Ακόμη και ο τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσει στη ύφεση της ενδομητρίωσης, σύμφωνα με κάποιες μελέτες. Η ισορροπημένη διατροφή και η σωματική άσκηση ευνοούν την καλή ορμονική λειτουργία, μειώνουν την επίδρασή της στην αναπαραγωγική δυνατότητα και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής.
Η λαπαρασκοπική αφαίρεση των εστιών της ενδομητρίωσης αποτελεί την πιο αποτελεσματική θεραπεία. Μειώνει το πυελικό άλγος και ταυτόχρονα αυξάνει τις πιθανότητες εγκυμοσύνης, τόσο με τη φυσική σύλληψη όσο και με εξωσωματική γονιμοποίηση.
🔹Έχω ενδομητρίωση. Μπορώ να μείνω έγκυος;
Είναι σημαντικό για κάθε γυναίκα και ζευγάρι να καταλάβει ότι υπάρχουν πολλές επιλογές για να ξεπεραστεί η δυσκολία της ενδομητρίωσης. Δεν είναι μόνοι στην προσπάθειά τους να εκπληρώσουν το όνειρό τους.
Τα σύγχρονα φαρμακευτικά και κλινικά πρωτόκολλα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μπορούν να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τα ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με την κατάλληλη θεραπεία.
Οι εργαστηριακές τεχνικές νέας γενιάς, όπως η παρατεταμένη καλλιέργεια των εμβρύων σε προηγμένα time-lapse συστήματα μπορούν να παρέχουν τις καλύτερες δυνατές συνθήκες ανάπτυξης, σε περιπτώσεις όπου η ενδομητρίωση είχε αντίκτυπο στα έμβρυα.
Επιπλέον, η βελτίωση της γνώσης και των τεχνικών κρυοσυντήρησης εμβρύων δίνουν τη δυνατότητα της βέλτιστης προετοιμασίας του ενδομήτριου περιβάλλοντος προκειμένου να γίνει η εμβρυομεταφορά σε συνθήκες καταστολής της ενδομητρίωσης.
Στο Embryolab έχουμε πολλά παραδείγματα ζευγαριών που επιτυγχάνουν τον στόχο τους παρά την παρουσία της ενδομητρίωσης. Το κλειδί της επιτυχίας έγκειται στην εξατομικευμένη και ολιστική αντιμετώπιση. Υποστηρίζουμε τη γονιμότητα με θεραπευτικά σχήματα που προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες και τις προσωπικές ανάγκες κάθε ζευγαριού.
Στο Embryolab εργαζόμαστε καθημερινά με σεβασμό στο όνειρο των ανθρώπων να γίνουν γονείς.
Αλλάζουμε ζωές, δημιουργούμε οικογένειες!
