Η Αλεξία Χατζηπαρασίδου λύνει όλες μας τις απορίες για θέματα γονιμότητας
Η Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας (15 Ιουνίου) αποτελεί μέρα ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και πρόληψης για τη σωστή διαχείριση της γονιμότητας. Υπάρχει λόγος να της δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή ή πρόκειται για άλλη μια κατασκευασμένη «γιορτή»;
Το πρόβλημα στη χώρα μας έχει σημαντικές διαστάσεις, καθώς ένα στα πέντε ζευγάρια αντιμετωπίζουν δυσκολία σύλληψης. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε περίπου 300.000 ζευγάρια, και θεωρείται μεγάλος για το μικρό πληθυσμιακό μέγεθος της Ελλάδας, αν μάλιστα λάβουμε υπόψη την υπογεννητικότητα και το σημαντικό δημογραφικό πρόβλημα.
Ποιες είναι οι επτά «γόνιμες» αλήθειες που πρέπει να γνωρίζουμε;
Η γονιμότητα δεν είναι πάντα δεδομένη!
Ακόμα και νέοι άνθρωποι μπορεί να αντιμετωπίζουν διαταραχές στη γονιμότητα. Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν συμπτώματα ή κάποιο ιστορικό.
Η γονιμότητά μας είναι δεν είναι αμετάβλητη στον χρόνο!
Το γεγονός ότι ο μέσος όρος ζωής έχει αυξηθεί, δεν σημαίνει ότι παραμένουμε για περισσότερο διάστημα γόνιμοι σε σχέση με το παρελθόν. Είναι νόμος της φύσης να βιώνουμε σταδιακή μείωση της γονιμότητάς μας. Οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στο χρόνο, με το «παράθυρο» της γονιμότητάς τους να ξεπερνά, σπάνια, τις δύο δεκαετίες.
Και οι άντρες είναι ευάλωτοι στον χρόνο!
Μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει αυξανόμενη αρνητική επίδραση τόσο στην ποιότητα του σπέρματος, όσο και στη γενετική του σύσταση, καθώς η ηλικία του πατέρα αυξάνεται.
Η επιστήμη αδυνατεί να αποκαταστήσει τις διαταραχές στην ωογένεση και τη σπερματογένεση
Η επιστήμη, σήμερα, παρά την πολύ σημαντική πρόοδο στον τομέα αυτό τα τελευταία 39 χρόνια, αδυνατεί να αποκαταστήσει τις διαταραχές στην ωογένεση και τη σπερματογένεση που παρατηρούνται με την αύξηση της ηλικίας.
Ο τρόπος ζωής μας επηρεάζει τη γονιμότητά μας
Η συστηματική χρήση καπνού, αλκοόλ, η κακή διατροφή και το αυξημένο σωματικό βάρος επηρεάζουν τόσο την ποιότητα των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων όσο και τη δυνατότητα εμφύτευσης των εμβρύων στη μήτρα.
Υπάρχουν ουσίες που προκαλέσουν παροδική ή και μόνιμη απώλεια γονιμότητας
Η συστηματική λήψη ανδρογόνων ή σχετικών σκευασμάτων για βελτίωση αθλητικών επιδόσεων, καθώς και η χρήση ναρκωτικών ουσιών μπορεί να προκαλέσουν παροδική ή και μόνιμη απώλεια γονιμότητας.
Τι ισχύει για τις φαρμακευτικές αγωγές ειδικά για σοβαρά ή χρόνια νοσήματα;
Οι φαρμακευτικές αγωγές ειδικά για σοβαρά ή χρόνια νοσήματα (καρκίνος, αυτοάνοσα νοσήματα) μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τη γονιμότητα τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών.
Πώς θα διατηρήσουμε το δικαίωμα στη μητρότητα και στην πατρότητα;
Το πρώτο που μπορούμε να κάνουμε είναι να επαναξιολογήσουμε τις προτεραιότητές μας και να αποφύγουμε να μεταθέσουμε τη δημιουργία οικογένειας στο μακρινό μέλλον. Αν πρέπει να μετατεθεί η δημιουργία οικογένειας, συστήνεται έλεγχος γονιμότητας προκειμένου να εκτιμηθεί το επίπεδο της. Ακόμη και αν τα δεδομένα της γονιμότητας είναι καθυσηχαστικά, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι μετά την ηλικία των 35 αρχίζει η πιο συστηματική επίδραση της ηλικίας στην ποιότητα των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων.
Εάν τα δεδομένα αποκαλύψουν κάποια δυσκολία, τότε και όσο ακόμη βρισκόμαστε σε νεαρή ηλικία υπάρχουν ασφαλείς επιλογές, όπως η κρυοσυντήρηση σπέρματος και ωαρίων. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης συστήνεται να υποβληθούν νωρίτερα σε έλεγχο γονιμότητας.
Τέλος, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να αποφεύγουμε τη συστηματική χρήση καπνού, αλκοόλ και ουσιών που μπορεί επιπλέον να επηρεάσουν αρνητικά την γονιμότητά μας και να υιοθετούμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, τόσο σε επίπεδο άσκησης, όσο και σε επίπεδο διατροφής.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε σχετικά με τη θεραπεία;
Η ραγδαία εξελισσόμενη επιστήμη της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, εξελίσσεται και προσφέρει σημαντικές λύσεις στα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολία σύλληψης. Μετά από έναν χρόνο άκαρπων προσπαθειών σύλληψης συστήνεται ανδρολογική και γυναικολογική εκτίμηση. Σε γυναίκες πάνω από 35 η έναρξη διερεύνησης συστήνεται μετά από έξι μήνες άκαρπων προσπαθειών.
Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή είναι ασφαλής τόσο για τη μητέρα όσο και για τα παιδιά που γεννιούνται από αυτή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η επιτυχία ενός κύκλου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δεν είναι πάντα δεδομένη. Αντίθετα, η αποτελεσματικότητα των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ανάλογα με τα ιατρικά και ηλικιακά δεδομένα μπορεί να φτάσει στο 65% ανά κύκλο, με την πιθανότητα αυτή να μειώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία της μητέρας.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί νέες τεχνικές και έχουν βελτιωθεί σημαντικά παλιότερες με αποτέλεσμα τα ζευγάρια σήμερα να έχουν αρκετές επιλογές και έναν σημαντικό σύμμαχο στον αγώνα τους για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας! Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός, ότι έχουν περάσει σχεδόν 40 χρόνια από τότε που γεννήθηκε στη Βρετανία το πρώτο «παιδί του σωλήνα», η Λουίζ Μπράουν. Από εκείνη τη στιγμή ως σήμερα έχουν γεννηθεί πάνω από 1.500.000 παιδιά σε όλο τον κόσμο, χάρη στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι η γονιμότητα δεν είναι υπόθεση λίγων, μας αφορά όλους!
